Reykjavik-72 11 Temmuz – 1 Eylül, 1972
SPASSKY – FISCHER Dünya Şampiyonluğu Maçı

“Ruslar(B.Spassky, Ye.Geller, N.Krogius, ve I.Nei) – Fischer” 8.5-12.5

Dünya Şampiyonu Boris Spassky

Spassky’nin antrenörü N. Krogius

Dünya Şampiyonu Adayı Bobby Fischer

KROGIUS: “Reyjkavik’e giderken, Fischer‘le tanışmaya can atıyordum çünkü bunu uzun teorik bir hazırlık takip edecekti. Satranç oyuncusu ve bir psikolog olarak bana düşen görev bir yıldan fazladır ‘Fischer sorunu’ üzerine yaptığım çalışmalardı.

“FIDE’nin belirlediği programa göre açılış töreni ve kuraların çekimi 1 Temmuz olarak belirlenmiş ve oyunlar da 2 Temmuz’da başlayacaktı. Sovyet delegasyonu İzlanda’nın başkentine bu tarihin çok öncesinde geldi. Ama kimse Amerikalıların ne zaman geleceğini söyleyemiyordu. 1 Temmuz sabahı FIDE Başkanı Max Euwe baş hakem Büyükusta Lothar Schmid‘e katılmak üzere Reykjavik’e uçtu. Gazeteciler de gelmeye başladılar. Zaman ilerliyordu ve Fischer ‘den hala haber yoktu.

“Öğle vakti Fischer‘in New York’tan yola çıktığı ve Reyjkavik’e gece varacağı konusunda söylentiler yayıldı. Gerçekten önceki gün gazeteler 30 Temmuz’da Fischer‘in Kennedy Havaalanı’na geldiğini ve o ve o­nun grubu için 14 kişilik yer ayrıldığını ama polis koruması olmadığını görünce (?!) Fischer ‘in uçağı terkettiğinden bahsedilmişti. Bir saat boyunca uçak Fischer‘i beklemiş sonra da valizleri uçaktan indirilmişti.  Fischer iz bırakmadan ortadan kaybolmuştu. Bu bilginin ne kadarının doğru olduğunu söylemek mümkün değildi, bu New York haberciliğinin güvenilirliği ile ilgiliydi. Gerçek olan şuydu ki Fischer 1 Temmuz’da Reyjkavik’e varmamıştı.

“Akşam 8’de Ulusal Tiyatro’da resmi açılış töreni yapıldı. İzlanda Başkanı, bakanlar, büyükelçiler, organizasyon komitesi üyeleri, FIDE Başkanı, ve sayısız misafir ve gazeteci oradaydı. Uygun konuşmalar yapıldı ve SSCB’nin, ABD’nin milli marşları çalındı. Topluluk dünya şampiyonunu selamladı, konuşmaları dinledi, biraz bekledi ve dağıldı.

“İnanılmaz derecede garip bir durumdu! Yarışmanın başlangıcı ilan edilmişti, şampiyon yerindeydi ama kimse bundan sonra ne olacağını bilmiyordu. Sonra Euwe tereddütlü bir sesle kura çekiminin sonraki günün öğlen vaktine ertelendiğini açıkladı. Fakat Fischer yine gözükmedi ve kura çekimi iptal oldu. Euwe maçı iki gün daha erteledi

“Fischer‘in niyeti ve nerede olduğu konusunda her tür dedikodu etrafta dolaşıyordu. 3 Temmuz akşamı Bjelica‘ya Fischer‘in New York’tan yola çıktığı ve sabahleyin Reyjkavik’de olacağı bildirildi. Bu bilgi doğru çıktı. Sabah 6.46’da Fischer uçaktan indi. Yanında sekundantı Büyükusta Lombardy ve avukatı Paul Marshall vardı. Kameralar olayı kaydetti: polis dirençli bir biçimde kalabalık gazeteci topluluğunu uzaklaştırıyor ve solgun Fischer neredeyse koşarcasına, önüne bakarak, kimseye birşey söylemeden kendini bekleyen arabaya koşuyordu. Kapı hızlıca vuruldu, araba hemen hızlandı ve ortadan kayboldu.

“Kura çekimi  tarihi 4 Temmuz öğleni yapılmak üzere belirlenmişti. Sahne tanıdıktı. Herkes oradaydı, Fischer hariç. Lombardy üzerinde birkaç cümle ve şampiyonluk adayının imzası olan ufak kağıdı sundu: sekundantı kurada temsil için yetkilendirilmişti. Lombardy Fischer‘in çok yorgun olduğunu ve uyuduğunu söyledi. Bu kuralların alenen çiğnenmesi anlamına geliyordu: yarışmacılar bu olaya kendileri katılmalıydı. Spassky artık yeter demişti. Resmi bir protestoda bulundu ve artık maçın devamı şüpheli bir hale gelmişti. Euwe ve Schmid bu noktada devreye girdiler ve yarışmacılara garanti vermeye ve o­nları ikna etmeye çalıştılar. Fischer sözlü ve sonra da yazılı olarak dünya şampiyonundan özür diledi.

“Sonunda kuraların 6 Temmuz akşam 8’de maçların oynanacağı Sergi Salonu’nda çekilmesine karar verildi. Bildirilen saatte oraya vardık. Kalabalık insan grupları ve fotoğrafçıların sürekli flaşları vardı. Ama Amerikalı oyuncu yine yoktu. En sonunda 8.25’de Fischer yanında Lombardy, Marshall ve Fred Cramer (Fischer’in itiraz komitesindeki temsilcisi) olduğu halde gözüktü. Fischer‘i ilk olarak gördüğüm ve dikkatlice izlediğim ilk andı. Keyiflice herkesi selamladı ve özrünü Spasky‘ye yineledi. Geç kalmasını ise İzlanda’lı organizatörleri yanlış anlamasına bağladı. Fischer ‘in düzgün atletik bir vücudu vardı. Sorulan soru üzerine 192 pound ağırlığında ve 6 feet 2 inç boyunda olduğunu söyledi. Üzerine iyi oturmuş günlük bir karanlık yeşil takım elbise giymişti. Basit bir boyun bağı, kısa saçlar, düzgün bir yüz, ve muhatabına yönelmiş gözler. Bir bütün olarak sakin, kendine güvenen insan imajı veriyordu. o­nunla ilgili bir gariplik yoktu sadece: ayakta fazla duramıyor ve ağırlığını bir ayağından diğerine veriyordu…

“Yarışmacılar sahneye kuraları çekmek üzere davet edildi. Baş hakem şampiyona iki zarf uzattı. o­nun seçtiği zarfın içinden üzerinde ‘Spassky’ yazan bir kağıt çıktı. Fischer diğer zarfın da açılmasını talep etti. O zarftan da ‘Fischer’ yazısı çıktı. Schmid Spassky‘ye ellerinden birini seçmesini söyledi. Şampiyon sol eli seçti, beyaz piyon çıktı. Fischer öteki elin de açılmasını istedi. Seyircinin kahakahaları ile birlikte siyah piyonu gördü. Spassky ilk oyunda beyaz taşlarla oynayacaktı.

“Fischer‘in maksatlı bir şekilde maçı geciktirmesinin arkasında yatan neydi? Tabii ki bunun sebebi organizatörlerle olan tartışmaları değildir. Veya İngiliz endüstricisinin cömert bir şekilde ödülü ikiye de katlaması değildir. Fischer için para zannedildiği gibi en önemli motivasyon kaynağı değildi. Fischer‘in çok kararlı, mücadeleci bir satranççı olduğunu çok sık okuruz. Fakat bu bir bakıma doğrudur. Şu bir gerçektir ki Fischer tahta başındayken o­nun kendine güvensiz olduğundan bahsetmek saçmadır. Fakat önemli karşılaşmalardan önce Fischer şüphe ve tereddütlere açık gözükmektedir.

“Reyjkavik’den önce şüpheleri daha önceki karşılaşmalarının skorları etrafında odaklanmıştı: rakibine iki kez kaybetmiş ve bir tane bile kazanmamıştı. Fischer oynama kararını son anda geri çekilmesinin mümkün olmadığı ve korkaklıkla suçlandığı anda aldı. Stres bir şekilde deşarj edilmeliydi.

“Çok güç bir şekilde maç öncesi endişelerini yendikten sonra Fischer maçın hemen başlaması için hevesliydi. Ve bu noktada şampiyon maçın 11 Temmuz’da oynamasını isteyerek en doğrusunu yaptı. Bu gecikme moral olarak Fischer üzerinde kötü bir etki yarattı. Birinci oyunda basit bir konumda çok gereksiz riskli bir hamle yaptı, sonra da pek çok teknik hata yaptıktan sonra oyunu kaybetti.”

SPASSKY-FiSCHER
Oyun 1, Nimzo Hint Savunması, E56

1.d4 Af6 2.c4 e6 3.Af3 d5 4.Ac3 Fb4 5.e3 0-0 6.Fd3 c5 7.0-0 Ac6 (7…Abd7; 7…dc3) 8.a3 Fa5 9.Ae2 (9.cd5 ed5 10.dc5 Fc3 11.bc3+=) 9…dc4 10.Fc4 Fb6 (10…cd4 11.ed4 h6 belirsiz) 11.dc5 Vd1 12.Kd1 Fc5 13.b4 Fe7 14.Fb2 Fd7! (14..b6?! 15.Af4 Fb7 16.Ag5+/-) 15.Kac1 (15.e4!? Kfd8 16.e5+=) 15…Kfd8 16.Aed4 Ad4 17.Ad4 Fa4 18.Fb3 Fb3 19.Ab3 Kd1 20.Kd1 Kc8= 21.Şf1 Şf8 22.Şe2 Ae4 23.Kc1 Kc1 24.Fc1 f6 (24…Ff6!?) 25.Aa5 (25.f3!? Ad6 26.Ac5) 25…Ad6 26.Şd3 Fd8 27.Ac4 Fc7 28.Ad6 Fd6 29.b5!


29…Fh2?
29…Şe7=

30.g3 h5
30…Şe7 31.a4!

31.Şe2 h4 32.Şf3 Şe7
32…h3 33.Şg4 Fg1 34.Şh3 Ff2 35.Fd2!+-; 32…g5 33.Şg2 g4! 34.Şh2 h3 35.f3 f5 36.e4 Şe7 37.Fe3 veya 37.e5+-

33.Şg2 hg3 34.fg3 Fg3 35.Şg3 Şd6 36.a4!+/- Şd5 37.Fa3 Şe4
37…e5!? 38.Şf3

38.Fc5 a6 39.b6! f5
39…e5!

40.Şh4! f4?
daha iyisi 40…Şd5

41.ef4 Şf4 42.Şh5+- Şf5
42…g5 43.Şg6! e5 44.Fd6 Şe4 45.Şg5+-

43.Fe3! Şe4 44.Ff2 Şf5 45.Fh4 e5 46.Fg5 e4 47.Fe3 Şf6 48.Şg4 Şe5 49.Şg5 Şd5 50.Şf5 a5 51.Ff2 g5 52.Şg5 Şc4 53.Şf4 Şb4 54.Şe4 Şa4 55.Şd5 Şb5 56.Şd6 1-0

BONDAREVSKY: “Fischer neden 29…Fh2? oynamıştı? Sanırım bunun üç tür cevabı var:
“1.Amerikalı oyuncu karşı şanslar vermeyen ve berabereye oynamak zorunda olduğu durumları sevmez. Oyunun hep kendi lehine geliştirmek ister

“2.Fischer ‘in konumu sezgisel kavrayışı hatasız değildir. Bu durumda da piyonu alışının beyaza üstünlük vereceğini görmedi. Diğer oyuncular tarafından 29…Fh2? maceracı bir hamle olarak görülecek ve hesaplama yaptıktan sonra beyaza iyi olduğu anlaşılacaktı.

“3.Fischer büyük olasılıkla çok da fazla analize ihtiyaç duyulmayan 35.Fd2! hamlesiyle biten varyantı yanlış hesapladı. o­nun bir bilgisayar olduğu mitini yıkan akılda kalıcı bir örnek”

KROGIUS: ” Birinci oyundaki yenilgisinden sonra Fischer bir kriz yaşadı. 13 Temmuz’daki ikinci maçına çıkmadı ve hükmen kaybetti. Temsilcileri bunu TV kameraları tarafından rahatsız edilmesine bağladılar. Fakat Büyükusta Olafsson‘la konuşmasında Fischer maça olan tüm ilgisini kayebettiğini ve maça devam etmeyeceğini söylemişti. Bunun üzerine maçı kurtarmak için bir kez daha Schmid devreye girdi. 14-15 Temmuz tarihleri boyunca şampiyon ve şampiyonluk adayı arasında mekik dokudu. TV olayı tam olarak çözülmekle birlikte Schmid şimdi Fischer ‘in bir başka isteğini şampiyona kabul ettirtmeye çalışıyordu: üçüncü maçı seyircisiz özel bir odada oynamak.

“Sanırım Spassky‘nın buna razı olması önemli bir ölçüde maçın gidişatını belirledi. Satrançta başarılı olma konusunda, Fischer satrançta mücadelenin psikolojik yönüne hep çok önem vermiştir: amacı, o­nun da söylediği gibi rakibinin egosunu yıkmaktır. Karşı tarafın isteklerinin engellenmesi o­nun güvenin arttırır ve kendi iddiasını güçlendirir. Bu sebepten Petrosyan haklı olarak şöyle belirtmiştir: ‘Fischer ‘e en ufak tavizler bile vermek yanlıştır.’ Bu karşılıklı psikolojik mücadelede en ufak bir geri çekilme rakibi güçlendirmektedir.

“Bu anın önemi Spassky‘nin koçları tarafından anlaşılmıştı. Spassky‘ye Fischer‘in taleplerine taviz vermemesi şiddetle tavsiye edilmişti. Fakat bu tavsiyelere kulak vermek bir yana ikinci oyunu hükmen kazandığından kendini rakibinin isteklerini yerine getirme zorunluluğunda istiyordu. Burada şunu da belitmeliyim ki Spassky hava nasıl olursa olsun maçı kazanacağını düşünerek şansını abartmıştı.”

KARPOV: “Fischer, Spassky‘nin mücadele çizgisini çözmüştü. Doğru, belki de ilk oyunda Spassky aşırı temkinli oynayıp oyunu kısır hale getirdiğinde çok ileri gitmişti. Gördüğüm kadarıyla Spassky Fischer‘den korktuğundan dengesini ve güvenini kazanabilmek için istediği zaman beyazlarla berabere yapabileceğini ispatlamak istedi. Fischer sinirlendi ve aksini ispatlamak için her zaman konuma canlılık verebileceğini göstermek istedi. Dolayısıyla sebepsiz yere taş feda etti, kötü oynadı ve kaybetti. Bu tür bir yenilgi herhangi biri için olurdu. Ama Fischer bunda 10 türlü kazanç sağladı: “Demek çukura düştüm. Güzel. Daha da derine gideceğim öyle derine ineceğim ki rakibim bana eşlik ederse o dipsiz çukurda sersemleyecek. ”

“Bundan dolayı rakibine bir puan daha hediye ederek ikinci oyuna çıkmadı. Bu dahiyane bir hareketti. Fischer Spassky ‘nin içini dışını çok iyi biliyordu.

“Spassky‘nin yerinde Petrosyan olsa hemen baltasını biler ve afiyetle puanı yutuverirdi. Ama filozof Spassky, soğukkanlı, tecrübeli Spassky dengesini yitirivermişti. Bir anda tüm iyi özellikleri değerlerini kaybetti. Artık bunun üstesinden gelebilmesi için en az 10 tane trajik, acı veren, çaresiz oyunlar oynamak zorunda kalacaktı. Fakat bu da maçı kurtarmak için yeterli olmayacaktı çünkü otobüs kaçmıştı.

SPASSKY-FISCHER
 Oyun 3, Modern Benoni, A77

1.d4 Af6 2.c4 e6 3.Af3 c5 4.d5 ed5 5.cd5 d6 6.Ac3 g6 7.Ad2 Abd7 8.e4 Fg7 9.Fe2 0-0 10.0-0 Ke8 11.Vc2
11.a4!?

11…Ah5?!
11…Ab6

12.Fh5 gh5

13.Ac4
13.b3!?; 13.Ad1! Ae5 14.a4+=

13…Ae5 14.Ae3 Vh4 15.Fd2
15.Ae2; 15.f3

15…Ag4 16.Ag4 hg4 17.Ff4
17.Ae2!?

17…Vf6!= 18.g3?
daha iyisi 18.Fg3!

18…Fd7 19.a4 b6! 20.Kfe1 a6 21.Ke2 b5-/+ 22.Kae1 Vg6 23.b3 Ke7 24.Vd3 Kb8
24…ba4! 25.ba4 Kb8-/+

25.ab5 ab5 26.b4! belirsiz c4 27.Vd2 Kbe8 28.Ke3 h5 29.K3e2 Şh7 30.Ke3 Şg8 31.K3e2 Fc3 32.Vc3 Ke4 33.Ke4 Ke4 34.Ke4 Ve4 35.Fh6 Vg6 36.Fc1 Vb1 37.Şf1 Ff5 38.Şe2 Ve4 39.Ve3 Vc2 40.Vd2
40.Şe1!?

40…Vb3

41.Vd5?
41.Şe1! c342.Vd4! belirsiz

Fd3!-+
42.Şe3 Vd1; 42.Şe1 Vb4
0-1

 

 

 

BONDAREVSKY: “Fischer maceralara pek girmez. 11…Ah5 devam yolunun zayıflığını biliyordu ve rakibinin Timman-Ljubojevic oyununu bilmediğini ve tahta başında doğru cevabı bulamayacağını düşünerek kumar oynamıştı. Üstelik maçta skor 2-0’dı.

“Eğer rakibi ilk oyunu takip etseydi yine Hint açılışını seçecekti. Bu arada 11…Ah5 hamlesine ne kadar zaman harcadığını bilmek çok ilginç olurdu. Eğer hemen oynamışsa bu demekti ki, hamle ev hazırlığıydı. O zaman Fischer ‘in evde yaptığı bu analizi iyimser ve hatta yetersiz olarak değerlendirebilirdik.

“Eğer 11…Ah5 üzerinde zaman harcamışsa, o zaman da bu o­nun masa başındaki analizinin zayıf olduğunu gösterir. Tabii Fischer ‘in oyun esnasında maceraya atılmasını bir kenara koyuyorum.

“Belki de Fischer girdiği pozisyonları ve kendi gücünü fazlasıyla abartıyor. Bunun da büyük olasılıkla sebebi son yıllarda oynadığı turnuvalarda yenilgilerden hep kurtulabilmiş olmasıdır. Kendisi pratik oyun gücüne ve değişik pozisyonlardaki esnek oyununa sonsuz güven duyuyor.

“Oyunda 12.Fh5 gh5’den sonra Beyaz uygun bir cevap bulamadı ve beş hamle sonra zor duruma düştü.”

KROGIUS: “Dördüncü oyunda Spassky Fischer‘i hazırlanmış bir varyanta düşürdü, ama bir noktada yanlış hamle sırasını seçti ve kazancı kaçırdı. Rahatlayan Fischer maçta psikolojik üstünlüğü ele geçirdi.”

FISCHER-SPASSKY
Oyun 4, Sicilya Savunması, B88

1.e4 c5 2.Af3 d6 3.d4 cd4 4.Ad4 Af6 5.Ac3 Ac6 6.Fc4 e6 7.Fb3 Fe7 8.Fe3 0-0 9.0-0 a6 10.f4 Ad4 11.Fd4 b5 12.a3
12.e5 de5 13.fe5 Ad7=

12…Fb7 13.Vd3?!
13.Ve1 fikir Kd1,e5=

13…a5!=+ 14.e5 de5 15.fe5 Ad7 16.Ab5 Ac5 17.Fc5 Fc5 18.Şh1 Vg5 19.Ve2?
19.Vg3 belirsiz

19…Kad8! 20.Kad1 Kd1 21.Kd1 h5! 22.Ad6 Fa8 23.Fc4 h4 24.h3
24.Ae4!?

24…Fe3!-/+ 25.Vg4 Ve5
25…Vg4!? 26.hg4 Ff4 27.Ke1 h3 28.Ff1 f6!

26.Vh4 g5 27.Vg4 Fc5! 28.Ab5 Şg7 29.Ad4 Kh8 30.Af3 Ff3 31.Vf3

31…Fd6?
31…Kh4!-/+

32.Vc3!=+ Vc3 33.bc3 Fe5 34.Kd7 Şf6 35.Şg1 Fc3 36.Fe2 Fe5 37.Şf1 Kc8 38.Fh5 Kc7 39.Kc7 Fc7 40.a4 Şe7 41.Şe2 f5 42.Şd3 Fe5 43.c4 Şd6 44.Ff7 Fg3 45.c5 1/2

 

 

BONDAREVSKY: “Sozin varyantı her zaman Fischer‘in çok kuvvetli bir silahı olmuştur. Ama çok iyi bir hazırlıkla karşılaşınca insiyatifi kaybetti ve pozisyonu yanlış değerlendirdiğinden kendini çok zor bir durumda buldu. Siyah’ın güçlü fillerinden çekinmeyerek bir Piyon fedasını kabul etti ve kendini çok zor konuma sokmuş oldu. Fischer karakteristik olarak materyal kazanmayı seviyor ama rakibinin elde edebileceği insiyatifi her zaman tam olarak değerlendiremeyebiliyor.

“19.Ve2’den sonra tüm oyun Siyah’ın yoğun baskısıyla geçti ama Fischer ‘in esnek oyunu ve direnci yarım puan almasını mümkün kıldı.

“Belki de Siyah’ın kesin kazancı yoktu. Bu soru cevapsızdır. Ne olursa olsun çok az büyükusta Siyah’ın bu ağır baskısına dayanıp oyunu berabere yapabilirdi.

SPASSKY-FISCHER
Oyun 5, Nimzo Hint Savunması, E41

1.d4 Af6 2.c4 e6 3.Ac3 Fb4 4.Af3 c5 5.e3 Ac6 6.Fd3 Fc3 7.bc3 d6 8.e4
8.Ad2; 8.0-0 e5 9.Ag5

8…e5 9.d5 Ae7 10.Ah4 h6!
fikir 11…g5 12.Af5 Ff5

11.f4! Ag6! 12.Ag6 fg6 13.fe5?!
13.0-0+=

13…de5 14.Fe3?!
daha iyisi 14.0-0 0-0 15.Ve1 veya 14.Vf3 fikir Vg3=

14…b6 15.0-0 0-0=+ 16.a4? a5!-/+ 17.Kb1 Fd7 18.Kb2 Kb8 19.Kbf2 Ve7 20.Fc2 g5! 21.Fd2 Ve8! 22.Fe1 Vg6 23.Vd3 Ah5 24.Kf8
24.g3!? Kf2 25.Kf2 Kf8 26.Kf5-/+

24…Kf8 25.Kf8 Şf8 26.Fd1?!
26.g3!?

26…Af4!

27.Vc2?
27.Vb1-/+

27…Fa4!-+
28.Va4 Ve4 29.Şf2 Ad3

0-1

 

BONDAREVSKY: “Bu oyun tipik bir Fischer oyunu. Fischer hafif bir üstünlüğü sürdürebildiği konumlardan büyük memnuniyet duyar. Bu tür oyunları saatlerce oynayabilir ve önüne çıkan problemleri çözmekte çok ustadır.

“Kendisini savunmak zorunda kalacağı konumları sevmez ve her zaman karşı oyun arar.

“Beyaz’ın pasif oyunu (açılıştaki kısa bir aktivite girişiminden sonra) rakibinin ekmeğine yağ sürdü ve konum kısa bir süre sonra umutsuz hale geldi. bu oyunda gerçek bir mücadele yoktu. Fischer klas bir şekilde oyunu bitirdi.

FISCHER-SPASSKY
Oyun 6, Vezir Gambiti, D59

1.c4 e6 2.Af3 d5 3.d4 Af6 4.Ac3 Fe7 Fg5 0-0 6.e3 h6 7.Fh4 b6 8.cd5 Ad5 9.Fe7 10.Ad5 ed5 11.Kc1 Fe6 12.Va4 c5 13.Va3 Kc8 14.Fb5!? a6
14…Vb7! 15.dc5 bc5 16.Kc5 Kc5 17.Vc5 Aa6 kompanse

15.dc5 bc5 16.0-0 Ka7?!
16…Vb7!+=

17.Fe2 Ad7
17…a5 18.Kc3!+/-

18.Ad4 Vf8?!
18…Af6!? 19.Ab3 c4+=

19.Ae6!fe6 20.e4!+/-

20…d4?
daha iyisi 20…c4

21.f4 Ve7 22.e5! Kb8 23.Fc4! Şh8
23…Ab6 24.Vb3

24.Vh3 Af8
24..Kb2 25.Ve6!

25.b3 a5 26.f5+- ef5 27.Kf5 Ah7 28.Kcf1 Vd8 29.Vg3 Ke7 30.h4 Kbb7 31.e6 Kbc7 32.Ve5 Ve8
32…d3 33.K5f3

33.a4! Vd8 34.K1f2 Ve8 35.K2f3 Vd8 36.Fd3 Ve8 37.Ve4 Af6 38.Kf6 gf6 39.Kf6 Şg8 40.Fc4 Şh8 41.Vf4 1-0

BONDAREVSKY: “Oyunun açılış hakkında bir şey söyleyemem çünkü 14.Fb5’i Spassky çok iyi biliyordu.

“Oyun ortasında zor bir konumda Siyah ölümcül bir hata yaptı(20…d4?) ve bir önceki oyuna benzer bir şekilde beyazların sürekli bir üstünlüğünün olduğu bir konum oluştu. Fischer‘e karşı bu tür konumlara girilmemeli. Fischer ‘in devamındaki oyunu mükemmeldi.

KROGIUS: “Fischer ‘in psikolojik üstünlük kurabilmek için pek çok yerde geç kalması çok görülmüştü (büyük olasılıkla bu önceden planlanmıştı).

“Bunun yanı sıra ilk 6 oyunda (üçüncü oyunun haricinde) ısrarla 4-5 dakika geç kalıyordu. Büyük olasılıkla bunu Lasker‘in zamanında uyguladığı bir taktik olarak kullanıyordu. Yedinci oyunda Spassky aynı şekilde cevap verdi. Fischer ‘in nasıl yalnız kalmışlığın vermiş olduğu rahatsızlıkla kafasını salladığını hatırlıyorum. Bundan sonra bir daha geç kalmadı.

SPASSKY-FISCHER
Oyun 7, Sicilya Savunması, B97

1.e4 c5 2.Af3 d6 3.d4 cd4 4.Ad4 Af6 5.Ac3 a6 6.Fg5 e6 7.f4 Vb6 8.Vd2 Vb2 9.Ab3 Va3 10.Fd3 Fe7 11.0-0 h6! 12.Fh4?!
daha iyisi 12.Ff6 Ff6 13.e5 de5 14.Ae4 kompansasyon (materyal karşılığı girişim)

12..Ae4 13.Ae4 Fh4 14.f5! ef5! 15.Fb5! ab5! 16.Ad6 Şf8 17.Ac8 Ac6 -/+ 18.Ad6 Kd8 19.Ab5 Ve7! 20.Vf4 g6 21.a4 Fg5
21…Şg7

22.Vc4 Fe3 23.Şh1 f4 24.g3!g5
24…Ae5!?

25.Kae1 Vb4 26.Vb4 Ab4 27.Ke2 Şg7
27…Ac6!-/+

18.Ad6 Kd8 19.Ab5 Ve7! 20.Vf4 g6 21.a4 Fg5
21…Şg7!?

22.Vc4 Fe3 23.Şh1 f4 24.g3! g5
(24…Ae5!?)

25.Kae1 Vb4 26.Vb4 Ab4 27.Ke2 Şg7
27…Ac6!-/+

28.Aa5 b6 29.Ac4 Ad5 30.Acd6 Fc5
(30..Şg6! 31.c4 Af6-/+

31.Ab7 Kc8?
31…Ae3-/+

32.c4! Ae3 33.Kf3 Ac4 34.gf4 g4
34…Khe8!?

35.Kd3! h5 36.h3 Aa5 37.A7d6 Fd6 38.Ad6 Kc1 39.Şg2 Ac4 40.Ae8! Şg6

41.h4!
fikir Kd5,f5

41…f6 42.Ke6! Kc2! 43.Şg1 Şf5 44.Ag7! Şf4 45.Kd4 Şg3 46.Af5 Şf3 47.Kee4!= Kc1 48.Şh2 Kc2 49.Şh1 1/2

 

 

BONDAREVSKY: “Tabii ki sırf açılışlar hakkında bir kitap yazılabilir. Fischer daha önce de söylediğimiz gibi materyal kazanmayı sever. Bu varyant atakları başarıyla püskürtebildiği için o­na pek çok galibiyet getirmiştir.

“Bu sefer açılış karışıklıkları Beyaz’a bir üstünlük getirmedi, aksine beyaz kendini kayıp vaziyette buldu. Siyah’ın galibiyeti sadece bir teknik meslesiydi ki bu da Fischer’in en güçlü özelliklerinden biriydi. Kim bu yetenekli ‘bilgisayar’ın bozulmasını beklerdi ki.

“Birincisi Fischer ‘in tekniği iyidir, ama o­nun kadar iyi başka oyuncular da var. İkincisi pozisyon tam standart değildi henüz durgun bir halde değildi. Amerikalı oyuncu bu tür pozisyonlarda kendini pek rahat hissetmez.

“Sonuç olarak ajurne olduğunda Beyaz’ın Şah kanadında bir atağı vardı ve oyun berabere bitti (Beyaz üç Piyon öndeydi).

“Fischer materyal öne geçince rakibinin Şah kanadı atağını küçümsüyor. Sonraki oyunlarda da bunu göreceğiz.”

FISCHER-SPASSKY
Oyun 8, İngiliz Açılışı, A39

1.c4 c5 2.Ac3 Ac6 3.Af3 Af6 4.g3 g6 5.Fg2 Fg7 6.0-0 0-0 7.d4 cd4 8.Ad4 Ad4 9.Vd4 d6 10.Fg5!?
10.Vd3!

10…Fe6 11.Vf4!?
11.Vh4 Va5 12.Kac1 Kac8 13.b3 Kc5=

11…Va5 12.Kac1 Kab8 13.b3 Kfc8 14.Vd2 a6 15.Fe3

15…b5?
15…Fd7 fikir Fc6=; 15…Kc7 16.Kfd1 Kbc8=

16.Fa7 bc4?
daha iyisi 16…Ka8

17.Fb8 Kb8 18.bc4 Fc4 19.Kfd1 Ad7?
19…Ve5 veya 19…Şf8+/-

20.Ad5+- Vd2 21.Ae7 Şf8 22.Kd2Şe7 23.Kc4 Kb1 24.Ff1 Ac5 25.Şg2 a5 26.e4 Fa1 27.f4 f6 28.Ke2 Şe6 29.Kec2 Fb2 30.Ke2 h5 31.Kd2 Fa3 32.f5 gf5 33.ef5 Şe5 34.Kcd4 Şf5 35.Kd5 Şe6 36.Kd6 Şe7 37.Kc6 1-0

BONDAREVSKY: “İlginçtir ki 6. oyunda olduğu gibi bu oyunda da Fischer favori 1.e4’ünü oynamadı.

“Belli ki rakibinin ve koçlarının, Amerikalı’nın sınırlı açılışlarına karşı hazırladığı bazı teorik yeniliklerden çekiniyordu. Bununla beraber hem siyahla hem beyazla değişik açılışlar oynama arzusunun da ciddi bir zayıflığı vardı. Fischer çok sık pratiğini yaptığı açılışları oynarken çok başarılıdır. Eğer yeni bir konumla karşılaşırsa gücü azalır. Bana göre masa başında yaratıcı satranç Fischer ‘e pek uymaz.

“Bu oyunda Fischer Vezirini d2’ye getirebilmek için 10.Fg5 oynadı. c4 Piyonunu koruyarak bunu sağladı. Vezir hamlesinin açıklamasının sebebebi bazılarının düşündüğü gibi tuzak kurmak değil basitçe budur.

“Sağlam bir merkez Fischer ‘in stiline tam uygundur. Objektif olarak söylemek gerekirse d5 kontrolü ve iyi yerleşmiş taşları yüzünden beyazın konumu çok daha iyidir. Siyah karşı şanslar aramalıydı. Bu sebeple kalite feda ederek bir Piyon ve Fil çiftini almıştır. Filleri kullanabilmek için çok imkan olmamakla beraber mücadele mümkündü. Fakat Spassky hemen büyük bir hata yaptı ve oyun kayba girdi.

SPASSY-FISCHER
Oyun 9, Vezir Gambiti, D41

1.d4 Af6 2.c4 e6 3.Af3 d5 4.Ac3 c5 5.cd5 Ad5 6.e4 Ac3 7.bc3 cd4 8.cd4 Ac6
8…Fb4 fikir 0-0

9.Fc4
9.a3 belirsiz

9…b5!? 10.Fd3
10.Fe2!?+=

10…Fb4 11.Fd2 Fd2 12.Vd2 a6 13.a4 0-0!= 14.Vc3
14.ab5 Ad4!

14…Fb7 15.ab5 ab5 16.0-0
16.Fb5 Ka1 17.Va1 Vb6 kompanse

16…Vb6
16…Ka1!? 17.Ka1 Vb6 18.d5 b4=

17.Kab1 b4 18.Vd2
18.d5!? ed5 19.ed5 bc3 20.Kb6 Aa5 21.d6 Kfd8 belirsiz

18…Ad4 19.Ad4 Vd4 20.Kb4 Vd7
20…Ka2=

21.Ve3 Kfd8 22.Kfb1 Vd3 23.Vd3 Kd3 24.Kb7 g5 25.Kb8 Kb8 26.Kb8 Şg7 27.f3 Kd2 28.h4 h6 29.hg5 hg5 1/2

BONDAREVSKY: “Rakibinin hazırladığı planı engellemek için Fischer 9…b5 oynadı. Belliydi ki Beyaz’ın bu hamleye bir hazırlığı yoktu ve konum eşitlendi. Mükemmel bir berabere.

FISCHER-SPASSKY
Oyun 10, Ruy Lopez

1.e4 e5 2.Af3 Ac6 3.Fb5 a6 4.Fa4 Af6 5.0-0 Fe7 6.Ke1 b5 7.Fb3 d6 8.c3 0-0 9.h3 Ab8 10.d4 Abd7 11.Abd2 Fb7 12.Fc2 Ke8 13.b4 Ff8 14.a4 Ab6
14…a5!?

15.a5 Abd7

16.Fb2
16.d5 c6=

16….Vb8
16…Kb8!? 17.Kb1 Fa8 18.Fa1 g6=

17.Kb1
17.c4!? bc4 18.Fa4+=

17…c5 18.bc5 dc5 19.de5 Ae5 20.Ae5
20.c4!?

20…Ve5 21.c4 belirsiz Vf4 22.Ff6 Vf6
22.gf6!?

23.cb5 Ked8
23…Kad8!?; 23…ab5!? 24.Kb5 Fa6 25.Kb6 Vc3 belirsiz

24.Vc1 Vc3
24…ab5

25.Af3 Va5?!
25…ab5! belirsiz

26.Fb3!+=
26.ba6!? Fa6 27.e5+=

26..ab5 27.Vf4 Kd7 28.Ae5 Vc7 29.Kbd1 Ke7
29…Kad8!+=

30.Ff7 Kf7 31.Vf7 Vf7 32.Af7 Fe4 33.Ke4 Şf7 34.Kd7 Şf6 35.Kb7 Ka1?
35…b4 36.Şf1 Kc8! 37.Kc4 Ke8!+=

36.Şh2 Fd6?! 37.g3 b4 38.Şg2 h5 39.Kb6 Kd1 40.Şf3?!
40.f4!+/-

40…Şf7?
40…g5!+=

41.Şe2 Kd5 42.f4!+/- g6 43.g4 hg4 44.hg4
fikir g5, Kb7

44…g5 45.f5 Fe5 46.Kb5! Şf6 47.Keb4 Fd4 48.Kb6 Şe5 49.Şf3 Kd8 50.Kb8 Kd7 51.K4b7 Kd6 52.Kb6 Kd7 53.Kg6 Şd5 54.Kg5 Fe5 55.f6 Şd4 56.Kb1 1-0

BONDAREVSKY : “Ruy Lopez’de çok bilindik bir varyant sonucunda çok entresan bir oyun ortası ortaya çıktı. Siyah yeterli insiyatif umarak bir er feda etti çünkü aktif bir Veziri merkezde Kalesi için açık bir hattı ve Fil çifti vardı. Her ne kadar Fillerin konumu mütevazi olsa da gelecekte çok etkin olabilirlerdi. Fischer tabii ki meydan okumayı kabul etti. Yorumcular 23.cb5’den sonra konumu farklı şekillerde değerlendirmektedirler.

“Bana kalırsa bu durumda eri almakta Fischer haklıydı. Siyah’ın sahip olduğu insiyatif en fazla oyunu eşitleyebilmesini sağlar. Bir sonraki üç hamle güçlüydü. Daha 26. hamlede Fischer ‘in iyi alternatifleri vardı. Basitçe 26.ba6 Fc6 (26…Va6 27.Fb3) 27.e5 oynayarak iyi bir pozisyona geçerek Şah kanadı atağı şansı elde edebilirdi.

“Fakat Fischer her zaman oyuna canlılık katmayı sever. Bu sebeple 26.Fb3 oynadı. Büyük olasılıkla her şeyi en ince şekilde hesaplamıştı.

“Spassky‘nin ’64’deki röportajı beni şaşkına çevirdi. Orada ‘Neticede kazanç şansım olan pozisyonda berabere şansımı da elimden kaçırdım’ demişti. Ama nerede? Ve nasıl ?

“…Bu oyunu Fischer’in maçtaki en iyi oyunu olarak görüyorum.”

SPASSKY-FISCHER
Oyun 11, Sicilya Savunması, B97

1.e4 c5 2.Af3 d6 3.d4 cd4 4.Ad4 Af6 5.Ac3 a6 6.Fg5 e6 7.f4 Vb6 8.Vd2 Vb2 9.Ab3 Va3 10.Ff6 gf6 11.Fe2 h5
11…Ac6 belirsiz

12.0-0 Ac6 13.Şh1 Fd7
13…Aa5 14.f5!?

14.Ab1!?
14.Ve3; 14.Kf3=

14…Vb4
14…Vb2 15.a4!?

15.Ve3
fikir a3+-

15…d5?
15…Ae7! 16.A1d2! belirsiz

16.ed5 Ae7 17.c4!+/- Af5 18.Vd3 h4?! 19.Fg4 Ad6 20.A1d2 f5?!
daha iyisi 20…Kg8

21.a3!+- Vb6 22.c5! Vb5!
fiklir a4

23.Vc3 fg4 24.a4 h3 25.ab5 hg2 26.Şg2 Kh3 27.Vf6′ Af5 28.c6! Fc8 29.de6 fe6 30.Kfe1 Fe7 31.Ke6 1-0

BONDAREVSKY: ” Tüm maç boyunca bu oyun Fischer‘in daha önce oynadığı açılışı tekrarladığı tek oyundu. Bu o­nun bu açılışa duyduğu güvenin bir göstergesiydi. Fakat bu sefer zor duruma düştü. Sovyet analizciler çok enteresan bir yenilik hazırlamışlardı. Fischer uygun defansı bulamadı ve bir süre sonra kayıp vaziyete düştü.

“Favori açılışında oyun kaybetmek o­nun üzerinde kötü bir etki bırakmış olmalı. Fischer’in ilerki karşılaşmalarında bir daha böyle riskli varyantlar oynayacağını zannetmiyorum.”

FISCHER-SPASSKY Oyun 12, Vezir Gambiti, D66

1.c4 e6 2.Af3 d5 3.d4 Af6 4.Ac3 Fe7 5.Fg5 h6 6.Fh4 0-0 7.e3 Abd7 8.Kc1 c6 9.Fd3 dc4 10.Fc4 b5
10…Ad5 11.Fg3!

11.Fd3 a6 12.a4
12.0-0 c5!

12…ba4!
12…b4 13.Ff6 fikir Ae4+=

13.Aa4
13.Va4 Kb8!

13…Va5 14.Ad2 Fb4 15.Ac3 c5
15…Fb7!?

16.Ab3
16.Ac4

16…Vd8!
16…Vb6 17.dc5+=

17.0-0
17.dc5 Ac5=

17…cd4 18.Ad4 Fb7

19.Fe4! Vb8!
19…Vb6? 20.Aa4!+/-

20.Fg3
20.Ac6!?

20…Va7 21.Ac6 Fc6 22.Fc6 Kac8 23.Aa4 Kfd8 24.Ff3 Vb5 31.b3?!
31.Fe2

31…Fe7 32.Fe2 Vb4 33.Fa6 Kc6 34.Fd3 Ac5! 35.Vf3 Kc8
35…Ace4!?

36.Ac5 Fc5!=+ 37.Kc1 Kd8 38.Fc4 Vd2 39.Kf1 Fb4 40.Fc7 Kd7 41.Vc6
fikir e3-e4-e4

41…Vc2 42.Fe5 Kd2 43.Va8 Şh7 44.Ff6 gf6 45.Vf3 f5 46.g4 Ve4 47.Şg2= Şg6 48.Kc1 Fa3 49.Ka1 Fb4 50.Kc1 Fe7 51.gf5 ef5 52.Ke1 Kf2 53.Şf2 Fh4 54.Şe2 Vf3 55.Şf3 Fe1 1/2

BONDAREVSKY: “Ortodoks Savunması çok bilindik bir şekilde gelişti. Siyah tam olarak eşitlemedi ama Fischer ‘de baskıyı sürdüremedi. Pozisyon büyük olasılıkla o­na çok tanıdık değildi. Sonuç olarak Siyah bir takım şanslar elde etti ama berabere kaçınılmazdı.

KROGIUS: “Maç hazırlığı esnasında Fischer‘le ilgilenmiş olan kimseler, Fischer‘in vücut dilinin tahtadaki konumla ilgili bilgi yansıttığını söylemişlerdi. Fakat ilk gözlemim bende bu gözlemin yanlış olduğu duygusunu uyandırdı. Fischer ‘in davranışları tahtadaki konumla veya saatteki zamanın azlığıyla en kritik anlarda bile değişikliğe uğramıyordu. İki durum o­nun karakteristiğiydi: birinde geriye doğru yaslanıyor ve yavaşça sallanıyor ve bu arada uzaktan tahtaya bakıyordu. Diğerinde ise koltuğu mümkün olduğunca tahtaya yaklaştırıyor ve başını iki elinin arasına almış bir biçimde tahtaya eğilmiş oluyordu. Bakışları tahtaya odaklanıyordu ama bazen rakibine de bakış atabiliyordu.

“Belli ki Fischer duygularını kontrol etmeyi öğrenmişti. Tabii rakibin hamlesinin çok önemli olduğu konumlarda beklemek çok bunaltıcı olduğunda Fischer hızlıca kalkıp sahne arkasına geçiyordu. Sadece bu anlar konumun kritik olduğunun habercisi oluyordu.

“Bunun yanı sıra Fischer rakibinin davranışlarına dikkat etmesi yanında, bazen özellikle rakibini gözlüyordu. Yüzünü elleriyle kapayıp parmak aralarından rakibini gözlediği pek çok fotoraf vardır. Spassky’nin kendisi de Fischer‘in ne kadar iyi bir gözlemci olduğunu şu sözleriyle ifade etmiştir: ‘Bir oyunda güven eksikliğimi çok zekice sezmişti’ Fischer maçtan sonra 13. oyunda Spassky kaybeden hatayı yapmadan önce (Beyaz’ın 69. hamlesi) Spassky ‘nin suratından oyunu kaybettiğini düşündüğünü  anlamıştır.

BRONSTEIN : “13. oyun bu maçta beni en çok çeken oyun olmuştur. Çünkü bugün bile bu oyunu incelerken bu veya şu planın veya tek tek hamlelerin gerçek anlamlarını anlamakta zorluk çekiyorum. Bu oyun sanki hayal gücümün bile çözemeyeceği bir enigma gibidir.

SPASSKY-FISCHER
Oyun 13, Alekhine Savunması, B04

1.e4 Af6 2.e5 Ad5 3.d4 d6 4.Af3 g6 5.Fc4 Ab6 6.Fb3 Fg7
6…a5 7.a4!+=

7.Abd2
7.Ag5! fikir f4 +=

7…0-0 8.h3?
8.Ve2=

8…a5! 9.a4?!
9.a3; 9.c3=+

9…de5 10.de5 Aa6! 11.0-0 Ac5-+ 12.Ve2 Ve8! 13.Ae4 Aba4 14.Fa4 Aa4 15.Ke1 Ab6 16.Fd2
16.Fg5!? h6 17.Fd2

16…a4 17.Fg5 h6 18.Fh4 Ff5 19.g4 Fe6?!
19…Fe4! 20.Ve4 e6

20.Ad4 Fc4 21.Vd2
fikir Af6

21…Vd7 22.Kad1 Kfe8 23.f4! belirsiz Fd5 24.Ac5 Vc8 25.Vc3
25.e6!?

25…e6! 26.Şh2 Ad7 27.Ad3?
27.Ab5=

27…c5! 28.Ab5 Vc6 29.Ad6 Vd6 30.ed6 Fc3 31.bc3 f6?
31…a3!-/+

32.g5! hg5 33.fg5 f5 34.Fg3 Şf7 35.Ae5 Ae5 36.Fe5 b5 37.Kf1! Kh8 38.Ff6 a3 39.Kf4 a2 40.c4! Fc4 41.d7 Fd5 42.Şg3! belirsiz Ka3 43.c3 Kha8! 44.Kh4! e5! 45.Kh7 Şe6 46.Ke7 Şd6 47.Ke5 Kc3 48.Şf2 Kc2 49.Şe1 Şd7 50.Ked5 Şc6 51.Kd6 Şb7 52.Kd7
52.Ke6=

52…Şa6 53.K7d2 Kd2 54.Şd2 b4 55.h4! Şb5 56.h5 c4!
fikir c3 a1V

57.Ka1 gh5 58.g6 h4 59.g7 h3 60.Fe7 Kg8 61.Ff8 h2 62.Şc2 Şc6 63.Kd1!

63…b3 64.Şc3?!
64.Şb2! f4 65.Kd6 Şc7 66.Kd1!=

64…h1V 65.Kh1 Şd5 66.Şb2 f4 67.Kd1 Şe4 68.Kc1 Şd3 69.Kd1??
69.Kc3! Şd4 70.Kf3 c3 71.Şa1 =

69…Şe2!-+ 70.Kc1 f3 71.Fc5 Kg7 72.Kc4 Kh7 73.Ke4 Şf1 74.Fd4 f2 0-1

 

BONDAREVSKY: “Bu Amerikalı oyuncunun karakteristik bir performansıydı. Fischer‘in dikkati hemen zayıf a4 Piyonuna odaklandı. Spassky eri feda etti ve Fischer her zaman ki gibi hediyeyi kabul etti. 14. hamleden sonra konum karışıktı. Siyah bir Piyon fazla ve Fil çiftine sahiptir ama bunun karşılığında konumu zordur. Fischer bu konumu nasıl değerlendirdi bilmiyorum ama sanırım yine fazla erin değerini abartmıştı.

“Beyaz’ın daha iyi konumda olduğunu düşünüyorum. e5 Piyonu Siyah Fili hapsetmektedir ve Beyaz’a Şah kanadında güçlü bir atak şansı vermektedir. Siyah taşların arasında yeterli uyum yoktur: Vezirin konumu kötüdür ve At tahtanın kenarındadır. Siyah’ın toparlanabilmesi için zamana ihtiyacı vardır.

“Fischer‘in fazla erin değerini abartarak başını derde soktuğunu düşünüyorum. Eğer Spassky formda olsaydı oyunun gidişatı tamamen farklı olabilirdi. Beyaz taktik fırsatları iyi değerlendiremeyerek kazanç şanslarını kaçırdı.

“Vezirlerin kesilmesinden sonra Fischer kazanç vaziyetteydi ama yine Şahının tehlikeli durumunu küçümsedi. Beyaz bundan iyi bir şekilde yararlandı.

“Yaklaşık 40 hamle Spassky‘yi belli ki yordu ve tam oyun berabere olacakken Fischer Spassky‘nin hatasından yararlanarak oyunu kazandı. Fischer ‘in ısrarla çok çalışması ve baskısı puanı getirmiş oldu.

FISCHER-SPASSKY
Oyun 14, Vezir Gambiti,D37

1.c4 e6 2.Af3 d5 3.d4 Af6 4.Ac3 Fe7 5.Ff4 0-0 6.e3 c5 7.dc5 Ac6
7…Fc5 8.cd5 Ad5! 9.Ad5 ed5 fikit d4=

8.cd5
8.Vc2 Fc5 9.a3 belirsiz

8…ed5 9.Fe2 Fc5 10.0-0 Fe6 11.Kc1 Kc8
11…Fb6 12.Va4 Fd7 13.Kfd1+=

12.a3 h6 13.Fg3
13.Ae5!? Ae7 14.Va4! fikir Kfd1+=

13…Fb6! 14.Ae5
14.Aa4!?

14…Ae7!
fikir Af5

15.Aa4 Ae4 16.Kc8 Fc8 17.Af3
17.Fh4 Fc7=

17…Fd7 18.Fe5?!
18.Ab6! Vb6 19.Fe5+=

18…Fa4! 19.Va4 Ac6 20.Ff4?
20.Fd4=

20…Vf6!-/+

21.Fb5
21.Vc2 g5! 22.Fg3 h5 -/+

21…Vb2 22.Fc6 Ac3! 23.Vb4 Vb4 24.ab4 bc6 25.Fe5 Ab5
25…Ae4-/+

26.Kc1 Kc8?!
26…f6!

27.Ad4! f6?
27…Ad4; 27…Fd4 fikir f6-/+

28.Ff6= Fd4
28…gf6 29.Ab5

29.Fd4 Ad4 30.ed4 Kb8 31.Şf1!
31.Kc6 a5!

31…Kb4 32.Kc6 Kd4 33.Ka6 Şf7 34.Ka7 Şf6 35.Kd7 h5 36.Şe2 g5 37.Şe3 Ke4 38.Şd3 Şe6 39.Kg7 Şf6 40.Kd7 Şe6 1/2

BONDAREVSKY: “Sanırım Fischer 5.Ff4 varyantına iki sebepten dolayı girdi.

“Birincisi, açılışda aynı şeyleri tekrarlamamaya kararlıydı.

“İkincisi, kafasında rakibi tarafından önceden oynanmış bir oyuna yaptığı bir hazırlık vardı.

“İkinci beklentisi gerçek oldu ve klasik ama karışık bir konum elde etti. Siyah’ın merkezde izole bir Piyonu vardı. Spassky özellikle bu konumlarda çok tecrübeliydi. Tecrübeli veya değil, Fischer konumun ruhuna göre oynayamadı, oyunu zayıf kaldı. Sonuç olarak 20. hamleden sonra Siyah avantaj elde etti.

“Fischer’in 21.Fb5’inin o­na bir ere malolan bir körlük olduğunu zannetmiyorum. Bana kalırsa Siyah’ın fazla erinden yararlanamaycağı bir oyunsonuna girmeye çalışıyordu. Dolayısıyla 21…Kc8 dikkate değerdi. Siyah oyunsonunda üzücü bir performans gösterdi ve sonra bir hata yaptı.

SPASSKY-FISCHER
Oyun 15, Sicilya Savunması

1.e4 c5 2.Af3 d6 3.d4 cd4 4.Ad4 Af6 5.Ac3 a6 6.Fg5 e6 7.f4 Fe7 8.Vf3 Vc7 9.0-0-0 Abd7 10.Fd3 b5
10…h6!? 11.Fh4 g5 belirsiz

11.Khe1 Fb7 12.Vg3
12.Ad5 belirsiz

12…0-0-0
12…b4!? 13.Ad5 ed5 14.ed5 Şd8 belirsiz

13.Ff6
13.Fb5!? ab5 14.Adb5 fikir e5

13…Af6 14.Vg7 Kdf8 15.Vg3 b4 16.Aa4 Khg8 17.Vf2 Ad7
17…Va5 18.b3 d5 19.e5 Ae4 belirsiz, Korchnoi

18.Şb1! Şb8
18…Ac5!?

19.c3+/- Ac5 20.Fc2! bc3 21.Ac3 Ff6 22.g3 h5

23.e5?
23.Ke3! veya 23.Ve2!+/-

23…de5 24.fe5 Fh8! belirsiz 25.Af3 Kd8! Kd8 27.Ag5?!
27.Ve2; 27.Ke3!?+=

27… Fe5 28.Vf7 Kd7 29.Vh5?
29.Ve8 Kd8 30.Vf7=

29…Fc3 30.bc3 Vb6 31.Şc1?!
daha iyisi 31.Şa1

31…Va5 -/+ 32.Vh8 Şa7 33.a4
33.Şb2 Fd5-+

33…Ad3
33..Aa4!

34.Fd3 Kd3 35.Şc2 Kd5?
35…Kd8!-/+

36.Ke4! Kd8
36…Fc6!?

37.Vg7 Vf5 38.Şb3 Vd5?
38…Kd1!-/+

39.Şa3 Vd2 40.Kb4 Vc1= 41.Kb2 Va1 42.Ka2 Vc1 43.Kb2 Va1 1/2

BONDAREVSKY: “Fischer 7..Vb6 varyantı anlaşılır sebeplerden tekrar etmedi. Oyundaki varyantı Rus takımı çok iyi bir şekilde hazırlamıştı. Hazırlığa geldiğini anlayan Fischer, bir er feda ederek Vezir kanadına rok atmaya karar verdi. Bu varyant günümüzde oynanmıyor ve belirtmeliyim ki Fischer pratik olarak er feda etmek zorundaydı.

“Tarafsız açıdan Spassky kazanç bir konuma geçmeyi başardı ama oyunu formda değildi ve bariz hatalar yaptıktan sonra kendini saldırı altında buldu. Fischer ‘in atağı çok da kuvvetli değildi ve kazanca yeterli olmadı.”

FISCHER-SPASSKY
Oyun 16, Ruy Lopez C69

1.e4 e5 2.Af3 Ac6 3.Fb5 a6 4.Fc6 dc6 5.0-0 f6 6.d4 Fg4 7.de5 Vd1 8.Kd1 fe5 9.Kd3 Fd6 10.Abd2 Af6
10…b5 11.b3 Ae7; 11.b4 Af6 12.Fb2 Ad7 13.c4+=

11.Ac4
11.b3!+=

11…Ae4
11…0-0!? 12.Afe5 Fe2=

12.Ace5
12.Afe5!? Fe6 13.f3 +=

12…Ff3 13.Af3 0-0 14.Fe3 b5!?
14…Kae8

15.c4?!
15.Ad2! Ac5 16.Fc5 Fc5 17.Ae4+=

15…Kab8 16.Kc1
16.b3 Aa3 veya 16…Ac5=

16…bc4 17.Kd4 Kfe8
17…Ac5

18.Ad2
18.Kc2? c3

18…ad2 19.Kd2 Ke4 20.g3 Fe5 21.Kcc2 Şf7 22.Şg2

22…Kb2!=+ 23.Şf3! c3 24.Şe4 cd2 25.Kd2 Kb5 26.Kc2 Fd6 27.Kc6 Ka5 28.Ff4! Ka4 29.Şf3 Ka3 30.Şe4 Ka2 31.Fd6 cd6 32.Kd6 Kf2 33.Ka6 Kh2 34.Şf3! Kd2 35.Ka7 Şf6 36.Ka6 Şe7 37.Ka7 Şf6 36.Ka6 Şe7 37.Ka7 Kd7 38.Ka2 Şe6 39.Şg2 Ke7 40.Şh3 Şf6 41.Ka6 Ke6 42.Ka5 h6 43.Ka2 Şf5 44.Kf2 Şg5 45.Kf7 g6 46.Kf4 h5 47.Kf3 Kf6 48.Ka3 Ke6 49.Kf3 Ke4 50.Ka3 Şh6 51.Ka6 Ke5 52.Şh2 Ke4 53.Şh3 Ke7 54.Şh4 Ke5 55.Kb6 Şg7 56.Kb4 Şh6 57.Kb6 Ke1 58.Şh3 Kh159.Şg2 Ka1 60.Şh3 Ka4 1/2

BONDAREVSKY: “Şüphesiz Spassky 4.Fc6 değişim varyantına karşı hazırlıklıydı çünkü bu Fischer‘in başarıyla oynadığı bir varyanttı. Dolayısıyla önünde daha pek çok oyun olduğundan 10. oyunda Amerikalı oyuncu 4.Fc6 oynamadı. Bu sefer doğrudan kazanca oynamadı. Fischer ‘in kariyerinde bu nadir bir durum.

“Belki çok hevesli değildi. Belki de tüm dayanıklılığına rağmen yorulmuştu. 2-0 yenikken 11 oyunda 6 oyun kazanmış ve sadece 1 oyun kaybetmişti. Üstelik son 3 oyun çok zor geçmiş, ikisini berabere yapıp bir tane de kazanmıştı. büyük olasılıkla rahatlamak için bir berabereye ihtiyacı vardı. Unutmamalı ki maç sona ermek üzereydi ve skor açıkça o­nun lehineydi.

“Oyun uzundu ama pek bir mücadele yoktu.

SPASSKY-FISCHER
Oyun 17, Pirc-Robatsch Savunması, B09

1.e4 d6 2.d4 g6 3.Ac3 Af6 4.f4 Fg7 5.Af3 c5 6.dc5
6.Fb5 Fd7 7.e5 Ag4 belirsiz

6…Va5 7.Fd3 Vc5 8.Ve2 0-0 9.Fe3 Va5
9…Vc7

10.0-0 Fg4!
10…Ac6 11.h3+=

11.Kad1
11.h3 Ff3 12.Vf3 Ac6 belirsiz

11…Ac6
11…Abd7 belirsiz

12.Fc4! Ah5?!
12…Kac8!? 13.Fb3 b5 belirsiz

13.Fb3?!
13.Kd5! Vc7 14.Kg5 +=

13…Fc3 14.bc3 Vc3 15.f5! Af6!
15…Aa5 16.Fd4 belirsiz

16.h3 Ff3 17.Vf3 Aa5! 18.Kd3 Vc7 belirsiz 19.Fh6 Ab3 20.cb3 Vc5 21.Şh1?!
21…Kfc8=+

22.Ff8 Kf8 23.fg6 hg6 24.Ke3 Kc8 25.Vf4 Vf4
25…Ve6!?

26.Kf4+= Ad7 27.Kf2 Ae5 28.Şh2 Kc1! 29.Kee2 Ac6 30.Kc2 Ke1 31.Kfe2 Ka1

32.Şg3?!
daha iyisi 32.h4 fikir g4, h5

32…Şg7 33.Kcd2 Kf1 34.Kf2 Ke1 35.Kfe2 Kf1 36.Ke3 a6 37.Kc3 Ke1 38.Kc4 Kf1 39.Kdc2 Ka1 40.Kf2 Ke1 41.Kfc2 g5!= 42.Kc1 Ke2 43.K1c2 Ke1 44.Kc1 Ke2 45.K1c2 1/2

 

BONDAREVSKY: “Bu oyunda işler ısındı. Fischer Pirc-Ufimtsev Savunması’nı ilk kez kullandı.

“Büyük olasılıkla 11.Kad1 ve 12.Fc4 planını Beyaz evde hazırladı. Fischer karakterine uygun 12…Ah5 hamlesini seçti. Her zaman materyal kazancını ön planda tutuyor. Şah kanadının zayıflamış olmasından rahatsızlık duymuyor. Özellikle defansta çok dikkatli. Beyaz Şah kanadında ciddi bir üstünlük elde edemedi.

“Tek soru şu – Fischer neden kaliteyi verdi? Normal devam yolu 21…Kfc8 idi. Ataktan korktuğunu sanmıyorum. Öyleyse neden kaliteyi verdi? Bana kalırsa 21…Kfc8 22.fg6 hg6 23.Fe3 Ve5 24.Fd4 ile Beyaz’a heemen berabere olan varyantı görmedi. Kalite feda ederek, şansının daha iyi olduğunu düşündüğü bir varyanta girmeyi tercih etti.”

FISCHER-SPASSKY
Oyun 18, Sicilya Savunması, B69

1.e4 c5 2.Af3 d6 3.Ac3 Ac6 4.d4 cd4 5.Ad4 Af6 6.Fg5 e6 7.Vd2 a5 8.0-0-0 Fd7 9.f4 Fe7 10.Af3 b5 11.Ff6
11.e5 b4 belirsiz

11…gf6
11…Ff6 12.Vd6 +=

12.Fd3
12.Şb1! fikir f5+=

12…Va5 13.Şb1 b4 14.Ae2 Vc5 15.f5 a5 16.Af4 a4 17.Kc1 Kb8
17…Ae5!?

18.c3 b3 19.a3 Ae5 20.Khf1?
daha iyisi 20.fe6 fe6 21.Ad4

20…Ac4! 21.Fc4
21.Ve2 Aa3!

21…Vc4 22.Kce1
22.Kfe1!?

22…Şd8! 23.Şa1 Kb5 24.Ad4 Ka5 25.Ad3 Şc7 26.Ab4 h5=+ 27.g3 Ke5 28.Ad3 Kb8! 29.Ve2
29.Ae5 de5 kompansasyon

29…Ka5 30.fe6 fe6 31.Kf2
31.Af4 Ve2 32.Ke2 Ke5 33.Ag6 Şd8!

31…e5! 32.Af5 Ff5 33.Kf5 d5 34.ed56 Vd5?
34…Kd8! 35.Kff1=+

35.Ab4 Vd7 36.Kh5?
36.Kf3; 36.Vc4 Şb6 37.Kf3+/-

36…Fb4 37.cb4 Kd5 38.Kc1
38.Kh4!

38…Şb7 39.Ve4

39…Kc8! belirsiz 40.Kb1 Şb6 41.Kh7 Kd4! 42.Vg6 Vc6 43.Kf7 Kd6 44.Vh6!
fikir Ve3

44…Vf3 45.Vh7 Vc6 46.Vh6 Vf3 47.Vh7 Vc6 1/2

 

 

BONDAREVSKY : “Maçın sonuna yaklaştıkça alınan her puanın önemi daha da artıyordu.

“Spassky oyunu karıştırmaya çalıştı ve bunda da başarılı oldu. Fischer dikkatli oynadı ana her zamanki enerjisini göstermedi. Eğer Spassky h8’deki Kalesini oyuna sokmadan oynamaya devam etseydi, eminim başı derde girecekti. Bu tür stratejilere pek inanmam.

“Fischer ‘in karakteristik bir şekilde materyal peşinde koşmasına dikkati çekmek lazım: 36.Kh5? yerine 36.Vc4 iyiydi (P. Keres tarafından belirtildi).

SPASSKY-FISCHER
Oyun 19, Alekhine Savunması, B05

1.e4 Af6 2.e5 Ad5 3.d4 d6 4.Af3 Fg4 5.Fe2 e6 6.0-0 Fe7 7.h3 Fh5 8.c4 Ab6 9.Ac3
9.ed6 cd6 10.Abd2 Ac6 11.b3 0-0 belirsiz

9…0-0 10.Fe3
10.ed6; 10.Ff4

10…d5!? 11.c5
11.b3!? Ac6 12.c5 belirsiz

11…Ff3 12.Ff3
12.gf3!? fikir f4,b4

12…Ac4 13.b3
13.b4 belirsiz; 13.Ff4!? b6 belirsiz

13…Ae3 14.fe3 b6?!
14…Ac6!

15.e4!+= c6 16.b4 bc5 17.bc5 Va5
17…Ad7 18.Va4!

18.Ad5!? Fg5! belirsiz 19.Fh5!
19.Vd3 Aa6!

19…cd5 20.Ff7 Kf7 21.Kf7

21…Vd2!
21…Ac6 22.Vg4!

22.Vd2 Fd2 23.Kaf1 Ac6 24.ed5
24.Kc7 de4!

24…ed5 25.Kd7 Fe3 26.Şh1 Fd4 27.e6 Fe5! 28.Kd5 Ke8 29.Ke1 Ke6 30.Kd6! Şf7!
30…Kd6 31.cd6 fikir Kc1 +/-

31.Kc6 Kc6 32.Ke5 Şf6= 33.Kd5 Şe6 34.Kh5 h6 35.Şh2 Ka6 36.c6 Kc6 37.Ka5 a6 38.Şg3 Şf6 39.Şf3 Kc3 40.Şf2 Kc2 1/2

BONDAREVSKY: “Çok iyi oynanmış bir oyun. Fischer ‘in karışık varyantlar oynamaya devam etmesi ilginç çünkü kolayca eşitliği elde edemiyor. Eminim ki 6 oyun kalmışken 3 puan da önde olan herhangi başka bir büyükusta sağlam sistemler tercih ederdi.”

FISCHER-SPASSKY
Oyun 20, Sicilya Savunması, B68

1.e4 c5 2.Af3 Ac6 3.d4 dc4 4.Ad4 Af6 5.Ac3 d6 6.Fg5 e6 7.Vd2 a6 8.0-0-0 Fd7 f4 Fe7 10.Fe2 0-0
10.Vb6 fikir 0-0-0

11.Ff3
11.g4 belirsiz; 11.Af3

11.h6 12.Fh4
12.h4!?

12.Ae4! 13.Fe7 Ad2 14.Fd8 Af3 15.Af3 Kfd8 16.Kd6 Şf8 =+ 17.Khd1 Şe7 18.Aa4 Fe8 19.Kd8 Kd8 20.Ac5?
20.Kd8

20.Kb8! 21.Kd3
daha iyisi 21.Ke1

21.s5 22.Kb3 b5 23.a3 a4! 24.Kc3 Kd8 25.a3 a4! 24.Kc3 Kd8 25.Ad3 f6 26.Kc5 Kb8 27.Kc3 g5 28.g3 Şd6
28.Kd8! 29.Kc5 g4-/+

29.Ac5 g4 30.Ae4 Şey 31.Ae1 Kd8 32.Ad3 Kd4 33.Aef2 h5 34.Kc5 Kd5
34.b4!

35.Kc3?
35.Kd5

35.Ad4! 36.Kc7 Kd7 37.Kd7 Fd7 38.Ae1

38.e5?
38.Fc6-/+

39.fe5 fe5 40.Şd2 Ff5 41.Ad1!=+ Şd6 42.Ae3 Fe6 43.Şd3 Ff7 44.Şc3 Şc6 46.Şe4 Şd6 47.Şd3 Fg6 48.Şc3 Şc5 49.Ad3 Şd6 50.Ae1 Şc6 51.Şd2 Şc5
51.e4!?

52.Ad3 Şd6 53.Ae1 Ae6 54.Şc3 Ad4 1/2

 

BONDAREVSKY : ” Oyunsonuna götüren açılışdaki değişmeler siyah için iyiydi ama sadece satranç tahtına bir adım daha yaklaşan Fischer’e yaradı. Oyun boyunca Fischer sanki oyunun bitmesini çok arzu ediyormuş gibi görünüyordu. Belirttiğim gibi bu Fischer için sıra dışı bir durum.. Bu oyunda iyi tekniğini gösteremedi ve sonuçta kötü vaziyete bile düştü. Fakat bu sefer rakibi iyi bir teknik gösteremedi.

SPASSKY-FISCHER Oyun 21, Sicilya Savunması, B46

1.e4 c5 2.Af3 e6 3.d4 cd4 4.Ad4 a6 5.Ac3 Ac6 6.Fe3
6.Fe2!

6.Af6 7.Fd3
7.Fe2 Fb4

7.d5 8.ed5 ed5!= 9.0-0
9.Ve2!? Fe7 10.f3

9..Fd6 10.Ac6?!
10.h3! fikir Ace2 Karpov

10.bc6 11.Fd4 0-0 12.Vf3 Fe6 13.Kfe1 c5! 14.Ff6 Vf6 15.Vf6 gf6 16.Kad1 Kfd8=+ 17.Fe2!
17.Aa4?! Kab8 fikir c4

17.Kab8 18.b 3 c4
fikir Fb4

19.Ad5!
19.Aa4=+19.Fd5 20.Kd5 Fh2 21.Şh2 Kd5 22.Fc4 Kd2! 23.Fa6 Kc2 24.Ke2 Ke2 25.Fe2 Kd8 26.a4 Kd2 27.Fc4 Ka2!
27.Kf2? 28.a5

28.Şg3 Şf8 29.Şf3
29.f4! fikir Şf3= Karpov
29.Şe7

30.g4?
30.g3; 30.Şg3 fikir f4=30.gf5!=+ 31.gf5 f6 32.Fg8 h6 33.Şg3 Şd6 34.Şf3?
34.f4! =+

34.Ka1!-/+ 35.Şg2 Şe5 36.Fe6 Şf4 37.Fd7 Kb1 38.Fe6 Kb2 39.Fc4 Ka2 40.Fe6 h5 41.Fd7?
41.Şh3!-/+

 

0-1
41.Şg4 42.Fc6 h4 43.Ff3 Şf5BONDAREVSKY: “Yorum yok. Maç Fischer tarafından hakedilmiş bir biçimde

 

 

 

KROGIUS: “Maçın sonlarına doğru Reyjkavik’e Amerikalı’ların hücumu vardı. Gösteri Merkezi’nin salonlarında artan bir heyecan ve gürültü vardı. Yeni gelenlerin arasında en dikkat çekicisi Fischer’in kızkardeşi Joan Fischer-Targ‘dı. Birleşik Devletler’de bu maçın çok büyük ilgi topladığını anlattı. Hatta Kennedy Havalimanında oyunları analiz ettiklerini bile görmüştü. Gazetelerde Fischer’le ilgili pek çok şey yazıldığını ama genelde bunların saçma olduğunu söyledi. Reyjkavik’de kimliğini gizlenemediğinden yakınıyordu. Gelen röportaj tekliflerini reddediyor ve bu soruları Fischer ‘e, yönlendirmeleri gerektiğini söylüyordu. Eşinin Stanford Üniversitesi’nde bir fizikçi olduğunu ama çok az satranç bildiğini söyledi. Üç çocukları da 5 yaşından beri satranç oynuyordu ama o­nların satranççı olmalarını istemiyordu.

“Maç 1 Eylül’de bitti. Kapanış töreni iki gün sonra yapıldı. Sergi Salonu bu olay için düzenlendi. Bina 2000 seyircinin bulunabileceği bir tören salonuna dönüştürüldü. Bu törene giriş ücreti 25 dolardı.

“Müzikle beraber Robert James Fischer sahneye davet edildi. Euwe o­nu dünya şampiyonu olarak ilan etti ve o­na İzlanda huş ağacının yapraklarından yapılmış bir çelenk taktı. Sonra Euwe Fischer‘e ödül çekinin bulunduğu zarfı ve tebrik için elini uzattı. Fakat Fischer hiç acele etmiyordu. Zarfı açtı ve dikkatli bir şekilde çeki inceledi. Sonra da ceketinin iç cebine koydu. Ancak o­ndan sonra Başkan’ın elini sıktı ve hemen masasına döndü.

“Orada iştahla yemeğini yedi ama bir bardak şarabı reddetti. Bu arada yeni şampiyon için sahnede konuşmalar yapılıyordu. Yemeğini bitirdikten sonra Fischer boş gözlerle bakınıyordu. Sonra birden bakışları değişti ve iç cebinde bir şey aramaya başladı. Yoksa tekrar çeki mi kontrol edecekti? Hayır. Cebinden yıpranmış bir cep satrancı çıkardı ve dış dünyadan koparak bir konumu analiz etmeye başladı. Bu an en iyi şekilde Fischer ‘i anlatmaktadır. En mutlu anında bile satranç fanatikliğini gizleyemiyordu veya gizleme gereği görmüyordu.

“Gecenin sonlarında partiye katıldı.İzlanda’nın ilginç kişilikli satranç uzmanı SSCB konsolosu Sergei Astavin ile bir sure sohbet etti. Sonra Astavin ‘in oğlu için bir fotoğrafını imzaladı ve son bir kaç ayda SSCB’de hakkında neler yazıldığını öğrenmek için konsolostan son ayların ‘Pravda’ gazeterini rica etti.

“İzlanda’yı terketmeden için Fischer için düzenlenen bir kaç resepsiyona katıldım. Çok kişi olmadığından ve Fischer kalabalığa girmek istemediğimden o­nunla pek çok defa konuşma fırsatı bulabildim. Rusça konuştuk. Bana Rusça öğrendiğini çünkü Rus literatürünü orijinalinden takip etmenin gerekli olduğunu söyledi. Çevirilere güvenmediğini de ekledi. Gerçi Fischer ‘in Rusça’sı mükemmel olmaktan uzaktı ama yine de anlaşabiliyorduk, özellikle de satrançla ilgili konularda.

“Maçtan bahsedilince Fischer biraz gergin gözüküyordu. Maçın geriliminin henüz tam olarak bitmediği görülüyordu. Planlarından bahsetti ve sadece ‘galibiyet esası’ üzerinden ve çok sık oynayacağını ekledi. Fischer dünya şampiyonu olduğuna gore artık dünya satrancında pek çok değişiklik yapmaya niyetli olduğunu söyledi. Gelecekteki maçların organizasyonunu sorduğumda, biraz sustu ve uygun satranç koşlullarında olacağını söyledi.

“Ne var ki Fischer’in planları gerçekleşmedi.”

 

 

Fischer – Spassky Maçlarının Hepsi: Chessgames