Capablanca’nın zannedilenin aksine 1921 yılında Havana’da Lasker’i yenmeden önce şampiyon ilan edildiği çok az bilinen bir olaydır.

23 Ocak 1920 tarihinde Lasker ve Capablanca aralarında Dünya Şampiyonluğu Maçı yapılması konusunda anlaşırlar.

Ağustos 1920 yılına gelindiğinde Lasker maça çıkamayacağını ilan eder. Ona göre maçın popüler olmayan koşulları bu maçın gerçekleştirilmesine engeldir. Lasker, Capablanca’nın formalite icabı değil ama güçlü oyunuyla şampiyonluğunu hakettiğini söyler ve kariyerinde başarılar diler.

Telegreeaf’a yolladığı yazıda Lasker “Unvanı bu şekilde vermektense keskin bir mücadele ile kaybedip kariyerini mantıklı bir şekilde sonlandırmayı tercih ederdim” diye yazar.

Capablanca aşağıdaki ifadelerini 1920 yılının ağustosunda Dünya Şampiyonu unvanı ile bitirir.

Sonuç olarak artık Capablanca, Lasker’in de onayıyla maç yapmadan şampiyon olmuştur. Ne var ki Capablanca muhakkak Lasker ile bir maç yapmak istemektedir. Lasker ile görüşmek üzere Hollanda’ya gider. Yazışmaların satır aralarından çıkardığımız Lasker’in endişesi, 10 galibiyet üzerinden oynanacak maçın aylarca sürebilecek olması ve bu süre içinde yeterli finansmanın sağlanmamasıdır. Bu sıkıntılar çözülünce Lasker maç yapmaya ikna olur.

Ne var ki bu maçta Lasker şampiyon olarak değil de şampiyonluk adayı olarak anılmak ister. Maçı kazansa bile bir daha maç yapmayacak ve unvanına arkadan gelen gençlerin en iyisi sahip olacaktır.

1921 Nisan’da maçı Capablanca kazanır. Her ne kadar Lasker’in bu maçta şampiyon değilim demeci olsa da basın “Capablanca, Dünya Şampiyonu Lasker’i yenerek unvanın yeni sahibi oldu” diye yansıtır.

Satranç tarihinin az bilinen ama ilginç bir konusu. Satranç her ne kadar komplike bir oyun olsa da spor tarihi yazarları ve basın şüphesiz basit olanı tercih etmekteler.

Kaynak: How Capablanca Became Champion – Edward Winter