Oyununuzdan memnun musunuz?
İlk turdaki başarısızlık dışında oyunum turnuva boyunca fena değildi. İkinci turda Kasparov’a karşı konumum kötüydü ama savunmayı başardım.İlk iki oyundan sonra pozisyonum rakipleriminkinden kötü hiç olmadı. Kramnik’le oyunumda da avantajım vardı.

Anladığım kadarıyla riske girmedikçe üstünlük elde etmek için hazırlık yapmıştınız.
Mmm… Vezir Gambiti idi ve başlangıçta beyazlar kötü konum elde etmez. Bu sebepten rakibime baskı yaptım, daha çok zamanım kaldı ama Kramnik harika bir savunucu ve o­nu saf dışı bırakmak çok zor.

Eskiden oyununuz daha sert gibiydi. Şimdi ise ilk hedefiniz beyazken bile berabereyi garantilemek.
Biliyorsun ki teori çok ilerledi ve artık rakibinizi keskin konumlarda sıkıştırmanız çok zor artık. Pek çok sistem çok iyi incelendi. Mesele Kb1’li Grünfeld ve diğerleri.

Açılışlar yönünden herkesi 1…e6 ve 1…e5 ile şaşırttınız. Daha önceleri hemen hemen hep Sicilya oynardınız.
Turnuvaya katılmadığım dönemlerde yeni açılış hazırlayabilecek bol vaktim oldu.

Bu stilinizi ciddi bir şekilde değiştirdiğiniz anlamına mı geliyor?
İsterseniz bu soruyu cevaplandırmayayım. Önümde daha oynanacak oyunlar var.

Bu turnuvadaki en iyi oyununuz hangisi?
Öyle bir oyunum olmadı.

Ya diğer katılımcıların oyunları?
Bana göre Morozevich-Kasparov oyunu çok ilginç ve profesyonelceydi. Kramnik-Sadvakasov oyunu çok etkileyiciydi. Son tur oyunlarını inceleme fırsatı bulamadım (Kasparov-Kramnik ve Shirov-Sadvakasov oyunları da çok ilginçti).

Turnuvanın organizasyonu hakkında ne düşünüyorsunuz?
Turnuvanın organizasyonu en üst düzeydeydi. Organizatörler tüm sorumluluklarını yerine getirdiler. Novgorod turnuvaları da çok iyiydi.

Doğru ama artık Novgorod turnuvaları yok. Neden turnuvalar gittikçe azalıyor?
Alınmayın, ama Dos Hermenas turnuvasınında sona erişi sizin İspanyol meslekdaşlarınız yüzünden oldu. İspanyol gazeteciler her gün turnuva esnasında iğrenç şeyler yazdılar. Satranççıların gelirini ve masa başında ne kadar zaman harcadığını hesapladılar. Açılış gününde benim Ivanchuk’un ve diğer satranççıların hakkında “El Mundo”da kabul edilemez şeyler yazıldı. Belki de sadece gazetecileri suçlamamak lazım ama katkıları çok büyüktü.

Kimileri bir turnuva öldüğü zaman yenisini organize etmenin gerektiğine inanıyor. Neden öyle olsun ki, bunlar farklı şeyler.
Dünya satrancı çok kötü yönetiliyor. Mesele sadece finansman değil. Diğer sporlarla mukayese edildiğinde çok az paraya bütün satranç yıldızları gelebildi. Basın Astana’da mükemmeldi.

Şimdi de sizden bahsedelim. İsrail’i sevdiniz mi? Orada rahat mısınız?
Bundan daha çok memnun olabileceğim bir yer olduğunu zannetmiyorum.

Dilini öğrendiniz mi?
Zor iş oldu. İsrail’deyken hafta da bir derse gidiyorum. Kendimi biraz kutuya kısılmış gibi hissediyorum burada; Hebrew’da pratik olarak diyaloğa girebileceğim kimse yok.

İsrail Satranç Federasyonu size yardım ediyor mu?
Artık değil. İlk 15 ay için yardım aldım ama federasyondan değil. Göçmenler Bakanlığı ödedi (Ntan Scharansky sayesinde). Ama artık almıyorum.

Hayatınızı turnuvalar sayesinde mi kazanıyorsunuz?
Evet, şimdiye kadar öyle yaptım.

10 seneden fazladır satranç zirvesinin bir üyesi olageldiniz. Seviyeniz yüksek ama daha yukarı çıkamıyorsunuz. Bu sadece yansız bir gözlemcinin bir yorumu.
Bu görüş tam manasıyla doğru değil. Biel Turnuvası’ndan sonra ratingim 2670 idi ve Ağustos’tan Mayıs’a 40 arttı. Şimdi ratingim 2712. İlerliyorum ve umarım bu yükselişi devam ettireceğim.

Mutlu musunuz?
Hangi anlamda?

Konuşmak isteyeceğiniz herhangi bir konuda
Profesyonel olarak yaptığım iş göze alındığında mutluyum. Satranç çalışmaktan, analizden, yeni açılış fikirleri aramaktan çok büyük zevk alıyorum.

Ya mücadele? Satranç ağır bir spor.
Evet gerçekten ağır. Eğer gerçek bir oyun oynuyorsanız, mücadele alıp sizi götürür. Fakat gerçek oyunu oynamak her zaman mümkün değildir. Ama bu İspanyol gazetecilerin dediği gibi satranççılar tembel olduğundan değil sadece her zaman mümkün olmadığındandır.

Programınızdan ve oyun sayınızdan memnun musumuz?
Her yıl aynı sayıda değil. Programım daha düzenli olsa daha çok memnun olurdum. Geçen sene Ocak’tan Temmuz’a kadar sadece bir turnuvaya katıldım ama sonra Temmuz’dan Aralığa kadar dört turnuvada oynadım.

Hızlı satranca ve FIDE’nin zaman kontrolunun hızlandırılması konusundaki yeni kararlarına bakış açınız nedir?
Tabii ki hızlı satranç oynamak daha kolay.

Öyle mi?
Kesinlikle ciddi bir oyunda kendinizle de mücadele etmek zorundasınız. Zaman kontrolünün azaltılmasına gelince… Bugün herkes unuttu ki 1991 yılında Linares’de GMA (Grandmaster Association) tarafından zamanın 2.5 saatten 2 saate indirilmesine dair bir oylama yapıldı. Sadece 3 kişi indirilmemesi yönünde oy kullandı. Kasparov, Beliavsky ve ben. Dolayısıyla bu konuda çok tutucuyum.

Dünya şampiyonluğu düzeni konusunda da tutucu musunuz?
İdeal sistem eleme turnuvasını, adaylar turnuvasını ve ikili maçı ve dünya şampiyonluğu maçını kapsamalı. bu sistem ideal ama artık gerçekleştirilemez.

Neden?
Bir takım şeyler bozulduktan sonra düzeltmek çok zor olur.

Ama zonal turnuvaları hala oynanıyor. Dolayısıyla buradan çıkanlar normal, knockout(eleme usulü) olmayan turnuvalarda oynamış oluyorlar.
Katılıyorum. 64 kişiyi 3 aşamalı bir knockout sisteminden geçirip, kalan 8 kişiyi adaylar turnuvasında oynatmak mümkün olabilir. Bu tür bir sistem kabul edilebilir.

Neden knockout sistemine ihtiyacımız var? Bana göre anti-satranç sistemi, oyunların kalitesini çok düşürüyor.
Tabii,tabii. Döner turnuvaların tek kötü yanı son turlar. Olay şu ki son tur biri yeniyor ve diğeri geride kalarak kızgınlığa kapılıyor.

Ama bu hep böyle olmuştur.
Evet her zaman.

Biliniyor ki seyirciler klasik satranca, hızlı satrançtan daha büyük ilgi gösteriyorlar. Düşünceleriniz desteksiz değil.
Hiç şüphem yok ki zamanın azaltılması uzun vadeli bir karardır. Satrancın medyada yer bulması, haberlere konu olabilmesi için önemli olan kaliteli oyunlar yaratabilmektir. Sonuç olarak, satranç cahili kimseler ilgi alanımız değil, satranç hakkında çok az şey bilen kesimi kaybetme riskini göze almalıyız.

FIDE’nin web sitesinde Rusya Şampiyonası’nın katılımcılarının önemli bölümünün yeni zaman kontrolünü desteklediklerini yazıyor. Monaco ve Cannes’da bu konuyla ilgili anket yapıldı. Bu ankete en son katılanlardandım ve gördüm ki 2/3 oranında insanlar zamanın azaltılmasına karşıydı. Görüşleri belli olan Kasparov, Kramnik vb. kişilerin o ankette olmadığını da gözönünde bulundurun. Ve bu bilgi hasır altı edildi. Hiç bir yerde yayınlanmadı.

Ve bu zaman kontrolü nasıl belirlendi. Gökten düştü. Bu konu hakkında toplantı yapılırken sadece aktif olan 2 GM vardı;Shirov ve Azmaiparashvili. Bir sebepten ötürü sadece görüşleri evet olanlar dikkate alındı, olumsuz görüşe sahip olan büyük çoğunluk görmezden gelindi.

Kendi çıkarlarımı konuşmak için böyle konuştuğumu zannetmeyin. Hem knockout turnuvalarını hem de hızlı satrancı fena oynamam. Dünya şampiyonasında zaten yarı finalist oldum. Mesele şu ki bu konuyu daha dikkatli değerlendirmeliyiz.

Anlaşılıyor ki Büyükustalar profesyonel çıkarlarını korumak için bir şeyler yapmalılar. Ama kimse bu yönde bir adım atmıyor.
Ben de bunu düşündüm, hatta bir plan taslağı yaptım. Ama farkettim ki ingilizcem yeterince iyi değil. Ben de arkdaşlarımın yazdıkları mektubu imzaladım.

Neyse bu tatsız konuyu bırakalım. Konuşmamızı bitirmeden önce genel bir soru soracağım. Her satranççının mutlu albilmesi için dünyada ne kadar satranççı olmalıdır? Bir oyuncu enflasyonu yaşamıyor muyuz? pek çok kişi yeterince para kazanamadıklarından yakınıyor. 109. sıradaki bir tenisçi daha çok mu para kazanıyor?
Haklı olduğunuzu düşünüyorum. Ama benim düşüncelerim biraz farklı.

Sadece sınırlı sayıda satranççı en iyisini yapabilmek için satranç çalışıyor. Antreman yapmayan tenis oyuncusunu hayal etmek zordur. Pek çok profesyonel yeterince çalışmıyor. Astana’daki turnuvanın oyunlarına bakma zahmetine katlanmayan GM’ler bile var. Ve bu oyuncular satrançtan para kazanmanın gerekliliği konusunda öne çıkartılıyorlar. Eğer satrançtan para kazanabilirlerse iyi. Ama kazanamazlarsa bu o­nların derdi.

Tabii, eğer ratingi 2600 olan, tüm hayatını satranca adayan bir oyuncu para kazanamazsa, bu tüm satranç dünyasının bir ayıbıdır. Öte yandan satrançla hobi olarak ilgilenen pek çok kişi de kazanç peşinde koşabiliyor.

Bu arada İsrail’de durum değişti. Neredeyse tüm yerli oyuncular satrancı bıraktı. Toplumda satranca verilen değer değişti. İsrail’de artık satranç büyük babayla parkta oynanan bir oyun olarak kabul ediliyor.

Bir buçuk sene önce Kramnik beni ziyaret etti. Sebze almak için dükkana gittik. Bize eşlik eden kız, “Biliyor musunuz dünyanın en iyi üçüncü ve altıncı satranççıları dükkanınıza geldi” dedi. “Harika” dedi dükkan sahibi, “Peki geçiminizi nasıl sağlıyorsunuz?”