1.e4 e5 2.Af3 Ac6 3.d4 exd4 4.Fc4 İskoç Gambiti olarak bilinir. Pek çok gambitte olduğu gibi amaç hızlı gelişim ve merkezde üstünlük elde etmek. Siyahın ana hamleleri 4…Fc5 ve 4…Af6. İskoç Gambiti’nin ilk dersinde yan devam yollarını inceliyoruz. Bakılacak hamleler 4…Fb4, 4…d6, 4…Fe7 ve 4…Aa5 Satranç tahtasında macerayı ve aktif oyunu seviyorsanız İskoç Gambiti tam size göre olabilir.
İskoç Gambiti – 1
Dersi tahta üzerinde veya aşağıda metinden takip edebilirsiniz.
1.e4 e5 2.Nf3 Nc6{ Bu hamle ile beyazlar İskoç Açılışı’na girer. Kasparov tarafından popüler hale getirilen bir açılış. Dünya Şampiyonluğu maçlarında Karpov’a karşı başarıyla kullanmıştı. }
3.d4 exd4 { Beyaz 4.Axd4 yapmak yerine piyonu feda eder. Artık İskoç Gambiti oldu! }
4.Bc4 ( 4.Nxd4 { Bu hamle daha sık oynanır. Yani İskoç Açılışı } 4…Nf6 5.Nc3 ( 5.Nxc6 { Bu Kasparov’un popiler ettiği yok. Uzun yıllar Kasparov başarıyla bu hamleyi oynadı. } 5…bxc6 6.e5 Qe7 7.Qe2 Nd5 { Pek çok değişik stratejinin kullanılabileceği bir konum oluşur. Belirsizdir. } ) 5…Bb4 6.Nxc6 bxc6 7.Bd3 d5 { Siyahlar filini rahatlıkla çıktı ve de şimdi merkeze uygun şartlarda piyon getirir. } 8.exd5 cxd5 { Aşağı yukarı eşit bir konum. İki tarafın da aktif aletleri var. } )
4…Bb4+ { İlk dersimizde yan devam yollarını inceleyeceğiz. Tabii ki bu şah çekiş kontrol edilmeli. } ( 4…d6 { Bu pasif hamle beyazı rahatlatır. } 5.Nxd4 Nf6 6.Nc3 { İskoç Açılışı’ndan farkı bu sefer siyahın …Fb4 hamlesinin olmamasıdır. } 6…Be7 7.O-O O-O { Beyazların alan üstünlüğü merkezdeki e4 piyonu sayesinde. } ) ( 4…Na5 5.Qxd4 ( 5.Bxf7+ { Bu feda da ilginç. Kesin kazanç değil ama siyaha soğuk terler döktüreceği açık. } 5…Kxf7 6.Ne5+ Ke7 7.Qxd4 ) 5…Nxc4 6.Qxc4 { Beyazlar gelişimde iyi. } ) ( 4…Be7 5.c3 dxc3 6.Qd5 { Sürpriz! Mat tehdidi çok etkili. Siyahın hassas f7 karesine iki taraf da çok dikkat etmeli. Bu konumda satranç veritabanlarında siyahın terk ettiği pek çok oyun var. Aslında terk değil. sadece beyaz daha iyi. } 6…Nh6 7.Bxh6 O-O 8.Bxg7 ( 8.Bc1 Nb4 9.Qd1 c2 { İşte bu şekilde siyah aleti kurtarır! } ) 8…Kxg7 9.Nxc3 ) 5.c3 { 5.Fd2 değil ama beyaz aktif olarak cevap veriyor. Gambitlerin temel amacı hızlı gelişim ve merkez kontrolüdür. Beyaz hızlı gelişim peşinde. }
5…dxc3 6.O-O { Morphy ruhuna uygun bir hamle. Açık konumlarda yani merkezde piyonların değişildiği konumlarda çabucak rok atarak kaleyi oyuna sokmek ve şahı güvenliğe almak önemlidir. }
6…Nf6 ( 6…cxb2 { Bu açgözlü hamle felaket olurdu. } 7.Bxb2 { Bkz. aşağıdaki diyagram. Beyazın gelişimi harika. Kuzey Gambiti tarzı bir konum oluştu. } 7…Nf6 8.e5 Ne4 9.Qd5 { Klasik bir taktik. Çifte tehdit sayesinde beyaz kazanır. } )
7.a3 { Beyaz c3 piyonunu almak istiyor ama önce ..Fxc3 hamlesini engelleme düşüncesinde. }
7…Ba5 8.b4 Bb6 9.Nxc3 d6 { Beyazın e5 sürüşü engellenmeli. }
10.Bg5 { Açmaz fırsatı önemli. Tavsiyeyi hatırlarsınız: Eğer açmazda bir taş varsa ufak taşlardan başlayarak açmazdaki taşa yüklen. }
10…O-O 11.Nd5 { ve beyazlar feda ettiği piyona karşı çok iyi oyun elde etmiş olur. }
Anlatan FM Selim Gürcan
