13 yaşındaki çocuk 17…Fe6!! hamlesiyle vezirini feda ettiğinde artık satranç tarihine geçmişti. Bu çocuk “Bobby” olarak bilinen Robert James Fischer idi. “Yüzyılın Oyunu” olarak da adlandırılan bu oyun pek çok usta tarafından analiz edildi. Hatta bu oyundan sonra Ruslar, Fischer’i yakından takip etmeye başladılar. Mikhail Botvinnik de şunu demişti: “Bu çocuğa dikkat!”

Yüzyılın Satranç Oyunu

1956 yılında geleneksel Rosenwald Memorial Turnuvası New York’ta oynanıyordu. Turnuvayı Reshevsky 2 puan farkla kazanır ama turnuva günümüzde Fischer’in olağanüstü oyunuyla hatırlanmakta.

1.Nf3 { Reti Açılışı ile başlıyor ama diğer açılışlara da dönüşebilir. }

1…Nf6 2.c4 g6 3.Nc3 Bg7 { Fischer filini çaprazdan gelişerek hipermodern bir savunma tercih ediyor. Siyah beyaza merkezi bırakacak ama sonra o merkezi yıkmaya çalışacak veya merkezde rakibi karşılayacak. }

4.d4 O-O 5.Bf4 d5 { Bu hamle ile Grünfeld Savunması’na girdi Fischer. }

6.Qb3 dxc4 7.Qxc4 c6 8.e4 { İşte hipermodern anlayış. Merkezde beyazların açık üstünlüğü var ama işler hiç de o kadar basit değil. Siyahlar beyazların merkezini baskı altına alacak. Beyazın gelişiminin geri olduğuna da dikkat edin. Beyaz zamanının bir kısmını merkezde piyon sürmeye harcadı. }

8…Nbd7 9.Rd1 Nb6 10.Qc5 Bg4 { Beyazın şahı hala merkezde. 1.d4’lü açılışlarda çok garipsenecekbir durum değil çünkü oyun genelde kapalı yapıdadır. }

11.Bg5? { Byrne konumuna güvenerek filiyle ikinci kez oynuyor. 1.e4’lü açılışlarda buna pek cesaret edemezdi herhalde. Oynanması gereken hamle 11.Fe2 idi. }

 

 

11…Na4!! { 13 yaşındaki Fischer zekice bir saptırma hamlesi yapar. Atın alınması halinde:12.Axa4 Axe4 13. Vxe7 Va5+ 14. b4 Vxa4 15. Vxe4 Kfe8 16. Fe7 Fxf3 17. gxf3 Ff8 kötüdür. 13. Fxe7 Axc5 14. Fxd8 Axa4 15. Fg5 Fxf3 16. gxf3 Axb2  Fischer iyidir. }

12.Qa3 Nxc3 13.bxc3 Nxe4! { Byrne daha önce hediyeyi kabul etmedi ama Fischer ısrarcı. }

14.Bxe7 { Byrne haklı olarak yine fedayı kabul etmiyor. }

14…Qb6

 

 

15.Bc4 Nxc3! 16.Bc5 Rfe8+ 17.Kf1

Aşağıda siyahın yaptığı hamleyi tahmin edebilir misiniz?

 

 

17…Be6!! { Oyunun şaşkınlık verici anı. Fischer vezirini kaçmak yerine karşı saldırı yapıyor. Bu hamle oyunu ünlü hale getiren hamledir. Fil alınamaz: 18. Fxe6 Vb5+ 19. Şg1 Ae2+ 20. Şf1 Ag3+ 21. Şg1 Vf1+ 22. Kxf1 Ae2# }

18.Bxb6 { Byrne Veziri alıyor. }

18…Bxc4+ { Şimdi Fischer şova başlar. }

19.Kg1 Ne2+ 20.Kf1 Nxd4+ 21.Kg1 Ne2+ 22.Kf1 Nc3+ 23.Kg1 axb6 { Tempo ile taşı alır ve tehditlere hala devam ediyor. }

24.Qb4 Ra4 { Fischer tempoyu bırakmıyor. Taşları arasında ahenk var. Beyazın h1 kalesine ve şahının durumuna bakın. }

25.Qxb6 Nxd1 { Fischer feda ettiği vezire karşı yeterinden fazla taş aldı. Konumu kazanç. }

 

 

26.h3 Rxa2 27.Kh2 Nxf2 28.Re1 Rxe1 29.Qd8+ Bf8 30.Nxe1 Bd5 31.Nf3 Ne4 32.Qb8 b5 33.h4 h5 34.Ne5 Kg7 35.Kg1 Bc5+ 36.Kf1 Ng3+ 37.Ke1 Bb4+ 38.Kd1 Bb3+ 39.Kc1 Ne2+ 40.Kb1 Nc3+ 41.Kc1 Rc2#
0-1