Johner, H. – Euwe, M.
www.satrancokulu.com, Çeviren Selim Gürcan Tahtada İzleyiniz
15.Ve2 Kfd8 16.Af3 Vc4 17.Vxc4 Fxc4 18.Fe3
[Aynı turnuvada Joss-Euwe oyunu şu şekildeydi:
18.Fg5 Fxg5 19.Axg5 Fd3 20.Fxd3 Kxd3 21.Ke2 Kd5 Siyah hafif üstündür.]
18…Ae6 19.Fe4 Fd5 20.Fxd5 Kxd5 21.Ked1 Kad8 22.Kxd5 Kxd5
Siyahın vezir kanadında kesin bir üstünlüğü var. Buna karşılık şu ana kadar beyazın şah kanadındaki üstünlüğünü aynı noktayara getirebilecek bir yöntem henüz önerilemedi. Beyazın e5 eri ciddi şekilkde zayıftır ve beyaz bu erin savunmasına alet bağlamak zorunda.
23.Sf1 Sf8 24.Kc1 Beyazı daha da zor konuma sokan tempo kaybı.
24…c5 25.Se2 Se8 26.Kd1 Kxd1 27.Sxd1 Sd7 28.Ad2 g5 Beyazın f4 sürüşünü engelleyerek e5 erini ayrık bırakıyor. Oyunun devamı çok da şaşırtıcı değil:
29.f3 Sc6 30.g3 Sd5 31.f4 gxf4 32.gxf4 Ad4 33.Af1 Se4 34.Sd2 Af5 35.Ag3+ Axg3 36.hxg3 Sf3 37.Sd3 Sxg3 38.f5 h5 39.Fh6 h4 40.f6 Fd8 41.e6 fxe6 42.f7 Fe7 43.f8=V Fxf8 44.Fxf8 h3 45.Fxc5 e5
Eliskases – Flohr
www.satrancokulu.com, Çeviren Selim Gürcan
1.d4 Af6 2.c4 g6 3.Ac3 d5 4.Ff4 Fg7 5.e3 O-O 6.Af3 c5 7.cxd5 Axd5 8.Fe5 Axc3 9.bxc3 cxd4 10.Fxg7 Sxg7 11.cxd4 Va5+ 12.Vd2 Ac6 13.Fe2 Kd8
Teori bu konumda “Siyah iyi durumdadır.” diyor.
Şu ana kadar anlatılanlar ışığında okuyucu üstünlüğünün sebebini rahatlıkla bulabilecektir. Siyahın vezir kanadında ikiye bir er üstünlüğü var.
Bu durumda zor olan beyazı merkez üstünlüğüne karşın bu değerlendirmeyi yapabilmenin belirli bir analiz yeteneği gerektirmesidir. Bu konumda değil kazanç yolunu bulmak, kazanç şansı verebilecek birkaç hamle bulmak bile bazı teknik özellikler gerektiren bir konudur.
Deneyimsiz bir oyuncu acele ederek bir “Porselenci dükkanındaki boğa” benzeri gözü kapalı saldırıya geçebilir ve erinin zayıf kalabileceğine dikkat etmeden sürüşler yapabilir.
Oyunun artık devamına bakabiliriz.
14.Vxa5
[Aşağı yukarı zorunlu bir hamle çünkü:
14.O-O Vxd2 15.Axd2 e5 er kaybına yol açar.]
14…Axa5 15.O-O Er çokluğunun olduğu taraftan şahı uzaklaştırmak hatalı bir düşünce. Olası bir geçer eri durdurmak için beyaz şahını vezir kanadına yakın tutmalıydı. Daha doğrusu 15.Şd2 ve 16.Khc1 idi.
15…Fe6 16.e4 Beyamerkezdeki er çokluğunu değerlendirmek istiyor ama çok zayıf bir ihtimal.
16…Fg4 Tehdit vezir eri.
17.Kfd1 e6 18.Sf1 Beyazlar şanın uygun yerde olmadığını anladı.
18…Fxf3 19.Fxf3 Kac8 Buna benzer konumlarda siyahın stratejisine en uygun hareketlerden biri c hattını ele geçirmektir. Tehdit Kc2 ile yedinci yataya dalmak.
20.Kd2
[20.Kdc1 Kxc1+ 21.Kxc1 Kxd4 hatalı olurdu.]
20…e5 21.d5
[21.Kad1 Ac4 22.Kd3 Ab2 kötü olurdu.]
21…Ac4 22.Ke2 Ad6 23.Kb1 Kc4 24.g3 Kdc8 25.Fg2 Kc1+ 26.Kxc1 Kxc1+ 27.Ke1 Kxe1+ 28.Sxe1 Siyah üstün bir ata karşı fil oyunsonu oynamak için c hattında kaleleri değişime zorluyor. Bu tür konumları ileride inceleyeceğiz.
Bu oyunda siyah vezir kanadındaki er çokluğunu bir tehdit olarak kullandı. Bu koza karşı merkezden harekete geçen beyazın merkezini zayıflatmaya yönelik oynayan siyah amacına ulaşmış oldu. Beyaz şahın zamanında d2’ye gelememiş olması siyahın c hattını ele geçirmesine yardımcı oldu (15. hamlede rokun zararı).
Kalelerin değişilmesinden önce de siyah c hattını ayrık a erine saldırı için kullanabilirdi. Bunu da sonraki örneğimizde göreceğiz.
Kostic – Grunfeld
www.satrancokulu.com, Çeviren Selim Gürcan
1.d4 Af6 2.c4 g6 3.Ac3 d5 4.cxd5 Axd5 5.e4 Axc3 6.bxc3 c5 7.Af3 Fg7 8.Fb5+ Fd7 9.Fxd7+ Vxd7 10.O-O cxd4 11.cxd4 Ac6 12.Fe3 O-O
Teori bu konumda siyahın üstün olduğunu söylüyor. Konumuza uygun olduğu için oyunun devamını yorumsuz olarak veriyoruz:
13.Kb1 Aa5 14.d5 Kfc8 15.Fd4 Fxd4 16.Vxd4 b6 17.Ae5 Vd6 18.Ag4 Vf4 19.Ae3 Kc5 20.Kbc1 Kac8 21.Kxc5 Kxc5 22.f3 h5 23.g3 Vc7 24.e5 Ac4 25.Axc4 Kxc4 26.Ve3 Kc3 27.Vd4 Kc4 28.Ve3 Kc2 29.e6 Vc5 30.Vxc5 Kxc5 31.Kd1 fxe6 32.dxe6 Ka5 33.Kd2 Sg7 34.f4 Sf6 35.Ke2 g5 36.fxg5+ Sxg5 37.Sg2 Sf5 38.Sf3 Bu oyunda siyah atını önce a5’e sonra da c4’e giderek c hattını kontrolü altına aldı. Devamında ise öncelikli olarak beyazın merkezdeki üstünlüğünü etkisiz hale getirmeye yönelik oynadı. Bu konumda beyaz savunmaya muhtaç iki ere sahip. Beyaz eninde sonunda zugzwanga düşerek erleri ve oyunu kaybedecek.
38…Ka3+ 39.Sg2 Ka5 40.Sh3 Ka4 41.Kb2 Sxe6 42.Kb5 Kxa2 43.Kxh5 Kb2 44.Kh8 a5 45.Sg4 a4 46.Ka8 Kb4+ 47.Sf3 b5 48.h4 Sf6 49.g4 Kb3+ 50.Se4 a3 51.Ka6+ Sg7 52.Sf5 b4 53.Ka7 Kf3+ 54.Se4 Kf2 55.Se3 Kb2 Tüm bu örneklerde vezir kanadındaki er kazancının nasıl kazanca çevirilebileceğini gördük. Genelde bu tür üstünlüklerin kazanca dönüştürülmesi gerekli hazırlıklara bağlıdır. Bununla beraber oyun esnasında oluşabilecek diğer üstünlüklerin de (örneğin açık bir hat) kullanılması önemlidir.
Satrançta Plan ve Değerlendirme, Max Euwe
