Dünya Şampiyonu Carlsen şampiyonluğun tadını çıkarırken çeşitli tanıtım ve bağış kampanyaları için Kaliforniya’daki Silikon Vadisini ziyaret etti. Bu ziyaretin en ilginç yanı ise Carlsen’in Dünya Şampiyonu iken ilk kez bir Türk satranççısıyla karşılaşmasıydı. Carlsen’in karşısındaki oyuncu ne Büyükusta Mustafa Yılmaz, ne Büyükusta Esen ne de başka bir milii oyuncumuzdu. Ankara Şampiyonu Ali Tamur kendi deyimiyle “42 yaşından sonra maceraya atılarak Google’ın merkez ofisinde bilgisayar mühendisi olarak çalışma başlıyorum” dedikten kısa bir süre sonra kendini Carlsen’in karşısında 10 kişilik bir simultanede buluverdi.
Düzeltme: 2003 yılında Can Arduman, Carlsen’e karşı oynamıştı Bu sebeple Carlsen ilk kez bir Türk satranççısıyla oynadı ifadesi “Carlsen Dünya Şampiyonu iken ilk kez…” diye düzeltilmiştir. Selim Çıtak’a uyarısı için teşekkürler.
Uluslararası Usta olmayan her oyuncunun amatör kabul edilmesi gereken satranç dünyasında Ali Tamur’u kuvvetli amatör satranççı olarak tanımlamak yanlış olmaz. 1997 ve 2004 yılında Ankara Şampiyonu olan Ali Tamur ODTÜ’deki öğretim üyeliğinin fırsat verdiği ölçüde turnuvalara katılabilen 2200 seviyesinde bir oyuncu. Bununla beraber şüphesiz öyle başka özellikleri var ki Google onu merkez ofisi Googleplex’te işe alma konusunda çekince göstermemiş. Ali Tamur Google’da bilgisayar mühendisi olarak çalışmakta. Google’ın dünyanın sayılı beyinlerini bünyesinde barındırdığı gözönüne alınırsa Tamur’un asıl uzmanlık alanındaki becerisi çok dikkat çekici olmalı.
Ali Tamur’un satranca olan ilgisi sadece oynama düzeyinde de değil. Satrançta kısa beraberelerin, kısırlığın ve uzun açılış teorisinin tartışılmaya devam edildiği bu dönemde Chessbase’e “Düzeltilmiş Satranç” önerisi ile ilgili ilginç bir makale yollamıştı. Detaylarını aşağıdaki linkten okuyabilirsiniz ama bir taraf alet öndeyken elde edilen beraberenin ve pat konumlarının farklı puanlandırılmasına ve daha fazlasına dair çok ilginç bir öneri.
Düzeltilmiş Satranç – Chessbase
Ve nihayet gelelim aşağıdaki görüntüye. Yaşını başını almış Ali Tamur, Carlsen karşısında beraberliği yakalamış gibi.
Ali Tamur’a kulak verelim:
“Söylediğim gibi, 10 kişilik, saatsiz bir sümultane maçıydı. Ama şunu da açıklamalıyım, ciddi bir simultane maçından çok seyirciler için bir gösteri gibiydi. Diğer masalarda anladığım 2000 ve üstü bir oyuncu yoktu. Maçlar başlar başlamaz Carlsen’in ekibinden bir adam mikrofonu alıp oyunları tek tek analiz etmeye, şakalar espriler yapmaya başladı. Satranç bilmeyenler için daha eğlenceli olmuştur ama ciddi bir maç ortamı değildi. (Ama şeyi de söyleyeyim, baştan rating’imizi sordular, benim gücümün kaç olduğunu en baştan biliyordu, o konuda kandırmış değilim”
Normalde saatsiz bir simultane en az 20 kişiye karşı verilmelidir. 10 kişi, hele Dünya Şampiyonu karşısında 10 kişi çok yetersiz bir sayıdır. (Satrancokulu)
Tamur facebook sayfasında devamını şöyle anlatıyor:
“Oyunun ortasında (25. hamlede) oyunlar uzadı, şimdi basın toplantısını yapmak zorundayız dediler. Carlsen oyunları bırakıp sahneye çıktı, 25 dakika kadar soruları cevapladı. Biz de hemen önündeyiz. Önce arkamı dönüp maçı düşünecek oldum, Carlsen’in ekibi nazikçe sandalyeyi toplantıya doğru çevirmemi rica etti. (Öbür türlü, şöyle düşünün: Carlsen ayakta konuşuyor, kameralar çekim yapıyor, hemen önünde bir adam arkasını dönmüş bir satranç tahtasına bakıyor) İyi, salla dedim, maçı düşünmek yerine toplantıyı dinledim. Aklımda kalan ilginç anlar:
– Normal uzunlukta bir maçı körleme oynarken rating’in kaç olur?
2750.
– Böyle 10 kişilik bir simultanede?
2500.
– On kişiyle körleme oynasan?
2400-2500 arası.
– Birkaç kadehten sonra?
2700.
– Dünya şampiyonluğu için en önemli rakiplerinin kimler olduğunu düşünüyorsun, bir sonraki maçta sence karşına kim çıkacak?
Kontrol edemeyeceğim konularda çok kafa yormuyorum, kaldı ki eğer ben yeterince iyi oynarsam herkesi yenebileceğimi düşünüyorum.
– Tanrının ratingi kaçtır?
Tanrının satranç oynamaktan daha iyi işleri olduğunu sanıyorum. Bizim de, bilgisayarların da bilmediği, anlamadığı çok kadar çok şey var ki, herhangi bir sınır olduğunu sanmıyorum.
Hamleleri vereyim. Satranç programım yok, analizimi bilgisayarda kontrol etmiş değilim. Oyun sırasında da hızlı oynarken hesaptan çok ümitle hareket ettiğim çok oldu. Hatta oynarken, acaba arada bir yerlerde birşeyler uyuduğum, onun da ‘gösteri uzasın, içlerinde az buçuk satranç bilen bir tek bu adam var, hemen yenmeyeyim sona saklayayım’ diye görmezden geldiği oldu mu diye bir düşünce bile aklıma geldi. İşte böyle de paranoyak eğilimli bir insanım.”
Ali Tamur kısıtlı zamanda gerçekten iyi bir oyun çıkartıyor. 20 kişilik simulatanelerde bile zaman o kadar azdır ki. Kritik bir yede düşüneyim dersiniz ve bir de bakarsınız ki usta önünüzde belirmiş. Bu yüzden ortalama hamlelerle idare etmek zorundasınızdır. Bu durumda 10 kişi durumu daha da zor hale getiriyor.
Carlsen diğer 9 oyuncuyu yenince Ali Tamur ile tek başına kalır. Simultanedeki bir diğer sıkıntı da budur. Usta hamle yaptığında 1-2 saniye içerisinde cevap vermeniz beklenir. Veya en kötü ihtimal ustanın temposunda oynamaktır. Ali Tamur bu zaman sıkışıklığında hata yaparak kaybediyor.
Oyunu Ali Tamur’un analizleriyle izleyelim.
