10. Bireysel Dünya Körler Satranç Şampiyonasının ardından: 10. Dünya Bireysel Körler Satranç Şampiyonası 20 – 29 Kasım 2002 tarihleri arasında İstanbulda yapıldı. İstanbul Görme Engelliler Spor Kulübü ile Uluslar Arası Görme Engelliler Satranç Birliği (İBCA)’nın iş birliği ile gerçekleştirilen şampiyona Altuni Zade’deki Burhan Felek Spor Kompleksi’nin Kubbeli Salonunda oynandı.
TSF turnuvaya teknik destek sağladı. Her gün ilk dört masanın oyunları internetten canlı yayınlandı. Görmezler arası bir turnuvada bu belki de ilk defa yapılıyordu ve yabancıların bir hayli dikkatini çekti. Turnuvaya otuz üç ülkeden seksen dokuz görmeyen ve az gören satranççı katıldı. Türkiyeden on bir oyuncu müsabakada yer alırken, Beyaz Rusya, Ukrayna, Almanya, İspanya, Kazakistan, Bulgaristan, Macaristan, Yünanistan, Hindistan, Kolombiya, Danimarka, İngiltere, İsrail, İran, Romanya, Yugoslavya, Makedonya, Norveç, Slovakya, Polonya, Peru, Brezilya gibi ülkeler bir yada daha çok satranççı ile yer aldılar. İsviçre yöntemi ile dokuz tur üzerinden oynanan karşılaşmalarda düşünme süresi ilk kırk hamle için iki saatartı diğer tüm hamleler için birer saatti. Baş hakem Çekoslovakyadan Bladny idi. Diğer sekiz hakem ise TSF tarafından görevlendirilmişti.
Turnuvayı Kazakistandan Murat Yunusov yedi puan ile birinci olarak bitirdi. İkinciliği Beyaz Rusyadan eski dünya şampiyonu Sergey Crilov, üçüncülüğü ise Bulgaristandan Rasim Nizamov aynı puanla elde ettiler. Bizim oyuncularımız ise ilk sıralara giremediler. Türk sporcular arasında en iyi puanı 4.5 puan ile Kerim Altınok aldı. İlk üçe giren oyunculardan ikisinin Türk asıllı olmaları dikkat çekiciydi. Birinci olan Kazak oyuncu son tura kadar sessiz sedasız geldi ve süpriz sayılabilecek bir biçimde birinciliği kazandı. Üçüncülüğü alan Rasim Nizam ise Kazak oyuncudan çok daha fazla Türk idi. Otelde bizim oyuncularımızla birlikte kaldı. Kendi partilerini ve bizim oyuncuların maçlarını birlikte analiz etti. Türkçesi de yeterrli düzeydeydi. Türk Satranç kamu oyu, Rasimi geçtiğimiz yaz aylarında İstanbulda düzenlenen Büyük Şehir Belediyesi İstanbul Satranç Festivali bireysel turnuvasından anımsayacakdır. Nizam bu müsabakada görme engelliler kategorisinde yarışmakla beraber, bir çok gören ustayı yenerek yedi puanla ilk sıralarda yer almış ve görmezler kategorisinin yerine daha yüksek olan ilk sıralara ait ödülü elde etmişti. Kendisini o günlerde tanımış ve görme engelliler Dünya Şampiyonasına davet etmiştik. Rasim geldi ve ilk defa katıldığı görme engelliler turnuvasında zirveyi zorladı. Son turda Polonyalı Avrupa Şampiyonu Zoltek’e karşı kazanç konumda, iki piyona karşı bir alet üstünken kırk hamleyi doldurma telaşı içinde üç defa aynı konum tekrarına düşerek beraberliğe razı olmak zorunda kaldı. Kazansaydı tek başına puan farkı ile dünya şampiyonu olacaktı. Rasim Nizam ilk iki sırayı alan Yunusov ve Crilov’un ikisini de yenmeyi başardı.
Bizim oyuncularımıza gelince: Türkiye turnuvaya geçtiğimiz Ülke Şampiyonasında ilk on sırayı elde eden sporcularla bir kulüp kontenjanı olmak üzere on bir oyuncu ile katıldı. Deneyim eksikliği ve Milli olmanın heyecanı önemli oranda dereceleri etkiledi. İlk turda dört oyuncumuz eşlendirme gereği önceki yılların dünya ve Avrupa şampiyonları ile oynadılar. Başabaş sayılabilecek oyunlar da çıkmasına rağmen sonuç kayıp oldu. Yünanlı ve Hintli rakiplere karşı genellikle başarılı olduk. Buna Macarları da katabiliriz. Ruslara kaybettik. Turnuvaya en çok oyuncu ile katılan yabancı ülkeler olan Almanlar ve İspanyollarla başabaş maçlar yaptık. Bu iki ülke henüz ilk üçe girecek çok kuvvetli oyuncu çıkartamamasına karşın tüm oyuncuları belirli bir düzeyde ve disiplinli olmaları ile dikkat çektiler.
Bizim oyuncularımız turnuvadan on gün kadar önce kampa alındılar. Bu, görme engelliler için düzenlenen ilk satranç kampı idi. Çalışmaları Turgay Atilla ve Tarık Kumlalı yönettiler. Kamp dönemi oldukça verimli geçti. Ancak deneyim eksikliği ve pratik azlığı elbetteki bu kadar kısa bir sürede çözülecek gibi değildi. Çalışmalar sırasında bir diz üstü bilgisayar ve (HİARCS) programı en büyük yardımcılar idi. Önümüzdeki turnuvalarda oyuncularımızın daha iyi sonuçlar almaları beklenebilir. Yeterki düzenli çalışmalar devam etsin.
Selim ve Kerim Altınok
Fotoğraf Z. Bilge Göze