Kısa yoldan hak etmeden ünvan almak, rating yükseltmek maalesef dünyada pek çok satranççıya cazip gelmekte. Avrupa’daki bazı ülkeler adeta norm cennetidir. Turnuvaya gitmeden oturduğunuz yerden norm ve rating kazanma şansınız var. Tabii belli bir ücret karşılığı. Bunun yanı sıra hatır ve borçlanma sistemleri de mümkün. Belli bir ülkenin oyuncuları sevdikleri bir arkadaşları için zorluk çıkarmazlar veya borçlandırırlar. Örneğin Azerbaycan’da turnuvada oynamakta olan milli bir oyuncumuz aynı turnuvada oynayan bir Azeri bir oyuncuya skorunu sorduğu zaman “Puanım 4 ama 2 oyun da borcum var. o­nları mecburen kaybedince durumum kötü olacak” cevabını almıştır. Bu tür olaylar umarım okuyucularımızı satrançtan soğutmaz. Bu satrancın değil o­nu kötü amaçlara alet edenlerin suçu.

Myanmar’da Satranç Patlaması

Kısa yoldan hak etmeden ünvan almak, rating yükseltmek maalesef dünyada pek çok satranççıya cazip gelmekte. Avrupa’daki bazı ülkeler adeta norm cennetidir. Turnuvaya gitmeden oturduğunuz yerden norm ve rating kazanma şansınız var. Tabii belli bir ücret karşılığı. Bunun yanı sıra hatır ve borçlanma sistemleri vardır. Belli bir ülkenin oyuncuları sevdikleri bir arkadaşları için zorluk çıkarmazlar veya borçlandırırlar. Örneğin Azerbaycan’da turnuvada oynamakta olan milli bir oyuncumuz aynı turnuvada oynayan bir Azeri bir oyuncuya skorunu sorduğu zaman “Puanım 4 ama 2 oyun da borcum var. o­nları mecburen kaybedince durumum kötü olacak” cevabını almıştır. Bu tür olaylar umarım okuyucularımızı satrançtan soğutmaz. Bu satrancın değil o­nu kötü amaçlara alet edenlerin suçu. Aşağıda tarihin en şaşırtıcı ve en sistematik ünvan ve rating aldırma mekanizmasını inceleyeceğiz.

Hikayemiz Myanmar (Burma 1989 yılından sonra Myanmar ismini almıştır)’da başlıyor. Burma’lı oyuncuların rating istatistiklerindeki bir senelik değişme şu şekildedir: 

                  7/98              1/99

2000-2100    7                   20
2100-2200   12                  30
2200-2300   18                  46
2300-2400   33                  53
2400-2500    4                   36
2500- 0       16

1998 yılında sınırlı sayıda oyuncuya sahip olan Myanmar’da belli ki bir satranç patlaması olmuş. Herhalde 5 milyon nüfuslu küçük bir ülke olan Myanmar’da herkes işi gücü bırakmış satranca merak salmış ve tarihi bir gelişme sağlanmış! Zaw Win Lay isimli oyuncunun gelişimini inceleyelim. Senelerce ratingi milim değişmeyen Zaw Win Lay belli ki bu arada çok çalışmış (?!) ve ratingini 1 senede 335 puan arttırmış! Belli ki tüm bunlar Bloodgood olayındaki gibi sistemli bir çalışmanın (organizasyon anlamında yoksa satranç değil) ürünü ve tüm bunlar Myanmar Federasyonunun eliyle yapılıyor. Çünkü incelendiğinde tüm bu rating kazandıran turnuvaların Myanmar içinde yapılmış olduğu görülüyor.

1/93 2205
7/93 2205
1/94 2230 (+25)
7/94 2230
1/95 2230
7/95 2230
1/96 2230
7/96 2230
1/97 2230
7/97 2230
1/98 2395 (+165)
7/98 2465 (+70)
1/99 2565 (+100)

Bir başka sayısal örnek ise Myanmar’lı oyuncuların bir listede ne kadar rating kazandıkları

Zaw Win Lay +112,0
Aung Aung +124,5
Aye Lwin +167,1
Nay Oo Kyaw Tun +237,45
Myo Naing +309,45
Zaw Oo +251,7
Aung Thant Zin +348,75

İyi ki Bloodgood  örneği var da FIDE bir listede en fazla 100 rating arttırılır kuralını getirmiş. Yoksa Myo Naing 2654 olabilirdi. Oysa 2410’da kalmış. Örnekler giderek arttırılabilir. Mukakkak merak edilen soru bu oyuncuların ratingleri aldıktan sonra ne yaptıkları. 2000 yılında Myanmar takımı İstanbul Olimpiyatlarına geliyor ve yedinci turda kendilerinden çok daha düşük rating ortalamasına sahip Türkiye ile eşleşiyor. Çok ilginç bulacağınızı düşündüğümüz bu oyunları da gelecek hafta inceleyeceğiz.

“Satranç tahtasında yalan ve ikiyüzlülük fazla yaşamaz”
Emanuel Lasker

Hazırlayan Selim Gürcan