Her sporda olduğu gibi satrançta da şike olayları ve hileler olmakta. Türkiye de özellikle uluslararası organizasyonlarda bu çirkinliklerle karşılaşıyor. Açıkçası “Maç satma” olarak nitelendireceğimiz durumlar iki oyuncu ile sınırlı olduğu için alan razı, satan razı durumu söz konusu ve ispatı hiç kolay değil. Öte yandan kısa bir süre önce Özgür Satranç Forumu‘nda Gürcü oyuncu Morchiashvili’nin bilerek kaybettiğini itiraf etmesi olayların tahmin edildiği kadar ciddi olduğu yönünde.
“Maç satma” şüpheleri ilk olarak Özgür Akman’ın “Turnuva yarım bırakmak cezalandırılmalı” başlığı ile ortaya serildi.
Akman sözlerine şöyle başlamıştı: “Ceza enflasyonuna karşıyım. Lakin, özellikle bütün turnuvayı oynayıp son tur(larda) maça çıkmamak, hiç dolandırmayalım, bilerek maçı kaybetmek (ve muhtemelen herkesin bildiği sırlardan birisi olan para ödülünü paylaşmak amacıyla bunu yapmak) alenen şikedir.”
Aşkın Taşan devamında turnuvayı terk etmeklere karşı olası önlemleri sıraladı. Turnuvalara kayıt olup gelmeyenler ve turnuvaları haberli veya habersiz terk edenler hep can sıkıcı bir sorun olmuştu. Bununla berabere aşağıdaki tablo turnuva terklerinin bazı durumlarda çok farklı olabileceğini gösteriyor.
Yukarıdaki Troya Festivali’nin son turu. Üçüncü masada Morchiashvili hükmen kaybetmiş. Bu tür durumlarda akla gelen oyuncunun bilerek kaybettiği ve paraları paylaştığı yönünde. Yine de insanlık hali tura geç kalmış olabilir, hastalık vardır diye düşünebilirsiniz.
Yukarıdaki tablo da Keşan Turnuvası‘nın son turu. Morchiashvili yine hükmen kaybetmiş! Sizin de aklınıza gelen oyuncunun bilerek kaybettiği ve paraları paylaştıkları olabilir mi? Eğer bir maçı satmaya karar verdiyseniz hükmen kaybetmenin iki avantajı var. Elo kaybetmiyorsunuz ve maça çıkıp dakikalarca kaybetmeye karar verdiğiniz maçta rol kesmek zorunda değilsiniz. Uyanamadım, gelemedim demeniz yeterli ama Aşkın Taşan’ın Morchiashvili ile yaptığı konuşma bir itirafı da beraberinde getiriyor.
Morchiashvili konuşmasında ik hükmen kaybının rahtasızlığından dolayı gerçekleştiğini ama ikinci hükmen kaybının rakibinin maddi durumuna acıyarak bilinçli maça çıkmamasından kaynaklandığını söylüyor.
Özgür Satranç’taki konu üyeler tarafından enine boyuna tartışılıyor. Alınabilecek önlemler ve önlemelerin sertlik derecesi en önemli konulardan.
Tüm bunların yanında ciddi bir kuralsızlık da ortaya çıkıyor. İstanbul’da düzenlenen bir turnuvaya bir milletvekilinin yeğeni ikinci gün turnuvayı terk eden bir oyuncunun yerine girerek katılıyor ve sonraki gün de devam etmiyor.
Ve son dakika haberi veya hükmeni diyelim.
Kurtuluş Turnuvası‘nda altıncı masada Şahin Alber Kadir Zor 5.5 puandayken 6 puanlı rakibi Özgun Şahin’e hükmen kaybetmiş. Şahin için bu durum çok iyi olmuş çünkü bu sayede dereceye girip para kazanabilmiş. Alber Kadir Zor’un ise zaten derece şansı yokmuş. Hükmenler kasıtlı mı yoksa paranoya konusu mu?
Oyuncular için iyi olmuş olabilir ama Türk satrancı için hiç de iyi değil.
Satrançtaki tehlikenin farkında mısınız?
