Tarrasch, Siegbert – Lasker, Emanuel, Dünya Şampiyonluğu Maçı 1908 (Oyunu Tahtada İzle)
Siegbert Tarrasch ile Lasker’in 1908 yılında yaptığı maç Lasker’in satranç felsefesinin en önemli sınavlarından biriydi. Dr. Tarrasch Steinitz’in teorilerinin en ateşli destekçilerindendi. Bu sebepten sonraki kuşaklar tarafından haksız tere “kalpsiz dogmatik” olarak adlandırılmıştır. Aslında Steinitz’in konumsal fikirlerinin bitmek tükenmeyen propagandası satrancın gelişimine büyük katkıda bulunmuş ve ortalama oyuncuların seviyesini oldukça yükseltmiştir. Satranç pratiğinde de Dr. Tarrasch söylemleriyle çelişmemek için özel bir gayret sarfetmiştir.
Pek çok büyük başarı ve istikrarlı performanslar 20 sene boyunca Tarrasch’ı Dünya Şampiyonluğu unvanı için önemli aday haline getirdi. Bununla beraber “en iyi hamleler”e olan derin inancı, irrasyonel psikolojik faktörlerin oyunun gidişatını etkileyebileceği gerçeğinden bihaber olmasına yol açtı. Lasker’e karşı böyle bir umursamazlık intihar olmuştur. Aralarındaki maç 8 galibiyete kadar oynandı ve ve açıkça Lasker’in lehine sonuçlandı: +8, -3, =5. Şüphesiz bu 4. oyun çok önemliydi!
1.e4 e5 2.Af3 Ac6 3.Fb5 Af6 4.O-O d6 5.d4 Fd7 6.Ac3 Fe7 7.Ke1 exd4 8.Axd4 Axd4 9.Vxd4 Fxb5 10.Axb5 O-O 11.Fg5 11.Vc3 Capablanca’nın hamlesidir. Atların etkin kullanımında işlenen ders. (Selim Gürcan)
11…h6 12.Fh4 Ke8 13.Kad1 Ad7 14.Fxe7 Kxe7 15.Vc3
Sanırım Tarrasch açılışın sonuçlarından oldukça memnundu: Beyazın ufak ama sürekli bir avantajı var ve bu avantaj risksiz biçimde artırılabilir. Tahminim Tarrasch 15…Af8 hamlesini ve devamında da 16.Ad4 ile üstünlüğünü artırmayı bekliyordu. Lasker uzun ve acılı bir savunmadan kurtulmak için yapması gerekenin provokatif bir hamle (satranç tahtasında tabii!) olduğunu anlıyor. Bu şekilde ancak Tarrasch’ı güven duyduğu yollardan ayırabilecektir. Dolayısıyla şimdi yapılan hamle sağduyulu satranç anlayışına tamamen aykırıdır.
15…Ke5?! 16.Ad4 Kc5 Saf satranç anlayışı bakımından bu hamle oldukça şüpheli. Rahatsız konumdaki kale siyaha büyük sorunlar açabilir. Ama asıl amaç kalenin uygunsuz konumu sayesinde Tarrasch’ın dengesini bozmak.
17.Vb3 Ab6 18.f4 Artık geri dönüş yok ama zaten Lasker’in de kaleyi kaçmak gibi bir derdi yok!
18…Vf6 19.Vf3 Ke8 20.c3
[20.b3 ve devamında c2-c4 daha etkiliydi.]
20…a5
Beyazın vezir kanadını zayıflatmaya çalışıyor.
21.b3 a4 22.b4?!
[22.c4! hamlesi kaleyi geçici olarak işsiz bırakırdı. Bununla beraber
22…axb3 23.axb3 c6 ve beyazın ilerleme kaydetmesi için dinamik yolu uygulaması gerekli.
24.Af5 d5 25.Vf2 Ad7 26.g4!]
22…Kc4 Artık kalenin gidebileceği kare yok ama c3’teki baskı tam mesai bir iş!
23.g3 Kd8
[23…c5 erkendi çünkü
24.Ab5]
24.Ke3
[24.a3! hamlesi beklenen c7-c5 hamlesi karşısında en profilektik hamleydi.]
24…c5 25.Ab5? Tarrasch çıldırıyor.
[25.bxc5 Kxc5 26.Kb1 Ac4 27.Kd3 eşit konuma götürürdü. Ama kuralları ihlal eden rakibini cezalandırma sevdasıyla Tarrasch mucizevi bir kombinezon yapabileceğini düşünüyor.]
25…cxb4 26.Kxd6 Kxd6 27.e5
Kxf4! Oysaki mucize bir seraptır ve ne ironiktir ki öldürücü darbe kusurlu kaleden geliyor.
28.gxf4 Vg6+ 29.Sh1 Vb1+ 30.Sg2 Kd2+ 31.Ke2 Vxa2 32.Kxd2 Vxd2+ 33.Sg3 a3 34.e6 Ve1+ 35.Sg4 Vxe6+ 36.f5 Vc4+ 37.Ad4 a2 38.Vd1 Ad5 39.Va4 Axc3 40.Ve8+ Sh7 41.Sh5 a1=V ve Tarrasch terk etti. – zaten çok önceden de oyunu bırakabilirdi. Bu hayati oyundan sonra skor 3:1 Lasker’in lehine olmuştur ve yenilgi Tarrasch’ı o kadar sarsmıştır ki bir daha toparlamamış ve maçı kaybetmiştir.
0-1
