Satrançta mat bir anlamda “şah ve mat”ın kısaltılmışıdır. İngilizcede “checkmate” diye geçer. Şah tehdidi altındaki Şah hiçbir şekilde kendini güvenceye alamıyorsa oyun mat ile sonuçlanmış demektir. Kısaca mat edebilmek için önce şah çekmeliyiz. Şah şu aşağıdakilerden hiçbirini yapamıyorsa oyun mat ile sonuçlanmış demektir

1) Şah çeken taşı almak

2) Araya taş kapatmak

3) Şah tehdidinden güvenli bir kareye kaçabilmek.

Aşağıdaki konumda beyaz kale siyah şaha “şah” çekmiştir. Siyah şeh kurtulamıyor. Şah ve Mat!

Satrançta sıklıkla rastalanan “Koridor Matı” veya “Arka Yatay Matı” aşağıda görülmekte. Siyah şah adeta bir koridorda ateş altında kalır ve kurtuluş yolu olmadığı için mat.

Aşağıda şah tarafından korunan vezir rakip şahı tahtanın kenarında mat eder. Ölüm Öpücüğü veya Yüzden Mat olarak da adlandırılır.

Bu örnekte ise veziri destekleyen fildir. Yine şah ve mat