Günümüzde gelişen teoriyle beraber açılışlara giderek daha fazla önem verilmeye başlandı. Büyükusta düzeyinde bazen oyunlar açılış ve açılışın ev analiziyle desteklenmesi sayesinde kazanılıyor. Bunun yansımaları her düzeyden oyuncuların üzerinde de hissedilmekte. 7’den 70’e satrançla az da olsa ciddi ilgilenen her satranççı iyi bir açılış yapmayı hedefliyor. Eski yıllardan farklı olarak internet ve değişik satranç programları sayesinde elimizdeki imkanlar çok fazla ama asıl soru pek çok açılış sistemi arasından hangilerini seçmemiz gerektiği. Sitemize değerli katkılarda bulunan Ferdi Sert son çevirdiği yazıyla bu soruya yanıt veriyor. Oğul Köseoğlu’nun redaksiyonunu yaptığı bu yazı sayesinde “Hücumu Seven Oyuncular İçin Açılış repertuvarı”na sahip olabilirsiniz.
Hücum Sever Oyuncular İçin Açılış Repertuvarı
Yazan: S.Evan Kreider, 2002
Türkçesi : Ferdi Sert , Redaksiyon: Oğul Köseoğlu
Yazan: S.Evan Kreider, 2002
Türkçesi : Ferdi Sert , Redaksiyon: Oğul Köseoğlu
Bu makalenin amacı herhangi bir açılışı öğretmek değil, sadece saldırgan oyuncular için tutarlı ve etkili bir açılış repertuvarı hazırlığına yardımcı olmak ve söz konusu açılışlara dair kaynaklara yöneltmektir. Makalede yer alan özel açılışları şu ölçütlere göre seçtim:
– Agresif oyuncuya uygunluğu; taktiksel ve atak (veya karşı atak) fırsatlarının çokluğu,
– Amatör bir oyuncuya uygunluğu; teorik çalışma için gerekli zaman ve enerjinin azlığı,
– Beyazlarla seçim: En azında eşitlik yaratacak açılış ve devam yolları,
– Siyahlarla seçim: En azından çok küçük dezavantajlı açılış ve devam yolları (ilk hamlenin avantaj olduğunu düşünürsek),
– Mümkün oldukça yapısal ve konumsal benzerlikler taşıyan devam yolları,
– Hamlelerin doğallığı ve sezgisel yatkınlığı.
Beyaz için saldırgan bir açılış repertuvarı
Verdiğim ölçütlere göre, Beyazlarla 1.e4 oynamak amacımıza uygundur. Atak şanslarına ve taktiksel fırsatlara meyilli olan açık bir oyuna götürmesi, 1.e4’ün tercih sebebi olarak gösterilebilir. Ayrıca bu ölçütler amatör ve usta olmayan kulüp oyuncuları veya hobi oyuncular için başarının pratik bir anahtarıdır.
Viyana Oyunu :
Eğer Siyah simetrik olarak 1…e5 oynarsa, o zaman Viyana Oyunu’nu önerebilirim : 1.e4 e5 2.Ac3 Af6 3.f4 d5 4.fxe5 (4.d3 exf4) 4…Axe4 5.d3 Axc3 (5…Fb4 6.dxe4 Vh4+ 7.Şe2 Fxc3 8.bxc3 Fg4+ 9.Af3 dxe4 10.Vd4 Fh5) 6.bxc3 d4 7.Af3 dxc3 8.Fe2 Ac6 9.0-0 Ad4 10.Ag5 Fc5 11.Şh1 0-0 12.Fh5 Fe6. Teori, Siyah nasıl oynaması gerektiğini biliyorsa eşit bir oyun elde edebilir diyor ama İtalyan veya İspanyol açılış teorilerinin yoğunluğunu göz önüne alırsak, Viyana Oyunu, güvenilir ve ilginç bir alternatiftir. Çoğu kulüp oyuncusunun bu tür bir açık oyuna tanışık olmadığını düşünürsek, kulüp seviyesinde özellikle iyi bir seçimdir. Ayrıca, bu açılışın kendine has güzel yanı ise, sizi diğer tercihlerden (İspanyol, İtalyan ve İskoç) farklı olarak Petroff savunması, Philidor savunması, Letonya gambiti ve Fil gambiti gibi karşı atak veya savunmalardan uzak tutmasıdır. Viyana açılışının çeşitli devam yolları vardır, ama ben saldırgan bir seçim olan 3.f4 varyantını öneririm. Bir çeşit geliştirilmiş Şah gambiti olan bu açılışı Judith Polgar (gelmiş ve geçmiş en iyi bayan oyuncu, Elou:2710), pek çok kez oynamıştır. Tipik olarak 1. e4 e5 2.Ac3 Af6 3.f4 d5 4.fxe5 (4.d3 exf4! Siyah iyidir) 4…Axe4‘den sonra, 5.d3‘ü tercih ediyorum. Bu devam yolu, erken vezir gelişimlerinden (5.Ve2 veya 5.Vf3) çok daha iyidir, ama ana devam yolu olan 5.Af3’den daha az bilinir. Siyah çok düzgün bir oyunla eşitleyebilir. 5…Axc3 (5…Fb4 Siyah için daha iyi ama 6.dxe4 Vh4+ 7.Şe2 Fxc3 8.bxc3 Fg4+ 9.Af3 dxe4 10.Vd4 Fh5 ve beraberlik) 6.bxc3 d4 7.Af3 dxc3 8.Fe2 Ac6 9.O-O Ad4 10.Ag5 Fc5 11.Şh1 O-O 12.Fh5 Fe6 belirsiz ama aşağı yukarı eşit bir konum…
Viyana açılışını öğrenmek için iyi tepkiler almış, anlaşılır ve doğru analizler ve açıklamalar içeren IM Gary Lane’nin “Vienna Game” (Everyman Chess, 2000) kitabı iyi bir tercih olacaktır. Ayrıca diğer varyantları da öğrenmek istiyorsanız, 3.f4’den farklı olarak, hepsinin nasıl oynanması gerektiğini gösteriyor.
Örnek Viyana oyunları için tıklayın…
Fransız Savunması İlerleme Devam Yolu :
Eğer Siyah, kapalı veya en azından yarı kapalı bir oyun için 1…e6‘yı seçerse 1.e4 e6 2.d4 d5 3.e5 c5 4.c3 Ac6 5.Af3 Age7 (5…Vb6 6.a3 c4 7.Abd2) 6.Fd3 cxd4 7.cxd4 Af5 8.Fxf5 exf5 9.Ac3 oynayabilirsiniz. Doğru oynanırsa eşitliğe götüreceği kesin ama genellikle Beyaz’a rakip şaha yönelik mükemmel atak şansları veren ilginç bir devam yoludur. Ayrıca oynamak için, Fransız açılışının ana devam yolundan farklı olarak, dağ gibi yığılmış teoriyi iyi bilmeye gerek yok. Oyunun devam şöyle olabilir: 1.e4 e6 2.d4 d5 3.e5 c5 4.c3 Ac6 5.Af3 Age7 (5…Vb6 6.a3 c4 7.Abd2 Beyaz için açık avantaj.) 6.Fd3 cxd4 7.cxd4 Af5 8.Fxf5 exf5 9.Ac3 =. GM Tony Kosten’nin The French Advance (Chess Press Opening Guides, 1998) kitabı zorlu teorideki taktiksel olanaklarının ve stratejik düşüncelerinin harika bir aromasını sunuyor. Kosten’in çok iyi bir yazar olduğunu da eklemek isterim.
Örnek “Fransız Savunması İlerleme Devam Yolu” oyunları için tıklayın…
Caro-Kann Savunması İlerleme Devam Yolu :
Siyah’ın 1…c6 seçimine ise, iyi bir yanıt olarak Caro-Kann Savunması İlerleme Devam Yolu,1.e4 c6 2.d4 d5 3.e5 Bf5 4.Af3 e6 5.Fe2 c5 6.Fe3 Ad7 7.0-0 özellikle de Short-Nunn atağını önerebilirim: 1.e4 c6 2.d4 d5 3.e5 Ff5 ve devamında 4.Af3, 5.Fe2, ve genellikle 6.Fe3 veya O-O (şah kanadına saldırgan bir gelişim ile) Caro-Kann’a karşı en iyi yaklaşımın bu olduğunu düşünüyorum. Klasik seçimden (3.Ac3 veya 3.Ad2) daha az teori içerdiği de bir gerçektir. Ayrıca piyon yapısının Fransız Savunması İlerleme Devam Yolu’na olan benzerliği, oluşacak konumu daha kısa sürede ve daha iyi anlamanıza yardımcı olacaktır. IM Byron Jacobs’un “The Caro-Kann Advance” (Chess Press Opening Guides, 1997) kitabı Short-Nunn varyantının yanında diğer devam yollarını da size öğretecektir. Bu kitapta ayrıca Siyah’ın az oynanan sürpriz varyantları da gösteriliyor.
Örnek Caro-Kann Savunması İlerleme Devam Yolu oyunları için tıklayın…
Eğer rakibiniz 1.e4‘e Sicilya Savunması (1…c5) ile cevap verirse, o zaman iyi bir çalışma ve hazırlık yapmanız gerekiyor. Sicilya Savunması Siyah’ın en tehlikeli yanıtıdır, bu açılış yüzünden pek çok oyuncu 1.e4’ü bırakmıştır. Ama size korkmamanızı öğütlüyeceğim! Sicilya Savunması Beyaz için olduğu kadar, Siyah için de tehlikelidir. Ek olarak, Sicilya’nın ana devam yolundaki açık alan durumundan kaçınmak için, Beyaz için bazı güzel yan varyantları da mevcuttur. Bunların arasından, size Sicilya Grand Prix Atak 1.e4 c5 2.Ac3 Ac6 3.f4 g6 4.Af3 Fg7 5.Fb5 Ad4 6.0-0 Axb5 7.Axb5 d5 8.e5 önereceğim.
Sicilya’nın ana devam yolundan farklı olarak oynanan yan sistemlerin çoğunda, eğer Siyah nasıl oynaması gerektiğini biliyorsa, Beyaz için açılış avantajı yoktur. Fakat Beyaz’a dinamik ve heyecanlı atak şansları veren Grand Prix, gerçekten iyi bir alternatiftir. Bu atağın diğer ilginç ve güzel yanı ise 3.f4’lü Viyana Açılışı ile aynı pozisyonları ve stratejik fikirleri içeriyor olmasıdır. Böylelikle bu açılışlar hoş bir şekilde birbirlerini tamamlarlar. Tipik bir devam yolu; 1.e4 c5 2.Ac3 Ac6 3.f4 g6 4.Af3 Fg7 5.Fb5 (5.Fc4 bu hamle kadar iyi değildir.) 5…Ad4 6.O-O Axb5 7.Axb5 d5 8.e5=. IM Gary Lane’nin The Grand Prix Attack (Batsford, 1997) çalışması iyi yorumlar almıştır.
Sicilya Grand Prix Atak örnekleri için tıklayın…
150 Atak :
Pirc Savunması ya da ona oldukça benzeyen Modern Savunmaya karşı, genellikle 150 Atak (1.e4 d6 2.d4 Af6 3.Ac3 g6 4.Fe3 Fg7 5.Vd2 0-0 6.f3 c6 7.0-0-0 b5 8.g4) olarak bilinen 4.Fe3 devam yolunu öneririm. Tipik olarak, Beyaz e4, d4 merkez piyon yapısı ve Ac3, Fe3, Vd2, 0-0-0 ile şah kanadına, vezir fili ve piyonlarla atağa kalkar. Açıkçası, bu sistemi irdeleyen pek çok kitap mevcuttur, ama John Nunn’ın “The Ultimate Pirc” (Batsford, 1998) kitabı bu sistem ile ilgi analizlere ve yeterli açıklamaya sahiptir.
“150 Atak” örnekleri için tıklayın…
Diğer seçenekler :
Siyah’ın pek çok diğer seçiminde, Beyaz için problem yoktur. Sağlam ana devam yolları ile, Alekhine(1.e4 Af6), Nimzowitsch ve İskandinav (1.e4 d5) açılışlarında, Beyaz zorluk çekmez. Çoğu açılış sunumunda veya ansiklopedisinde bu açılışlar hakkında ne yapmanız gerektiği gösterilir, ve karşılıklı olarak teorileri içerir. En iyisi sizin dikkatli ve aktif bir şekilde oynamanız ve taktiksel olanakları her iki taraf için de iyi değerlendirmenizdir.
Siyah için saldırgan bir açılış repertuvarı
İskandinav Savunması :
1.e4‘e karşı, atak sever oyuncunun makul bir çalışmayla öğrenebileceği, 2…Af6’lı İskandinav Açılışı (1.e4 d5 2.exd5 Af6 3.d4 Fg4 4.Fe2 Fxe2 5.Vxe2 Vxd5) mükemmel bir seçimdir. Bu devam yolu, kulüp seviyesindeki 2…Vxd5 kadar iyi bilinmez. Bu farklılık, bir sürprizle avantaja dönüşebilir. Ayırca, keskin ve taktiksel olanakların bol olduğu, Siyah için dengeleme, eşitleme şansları olan devam yolları mevcuttur. Tipik bir varyant; 1. e4 d5 2.exd5 (2.e5? kötüdür, 2…Ff5, 3…e6, ve 4…c5 sonrasında, Siyah canlı bir şekilde kilitlenmemiş fil ile Fransız oynar.) 2…Af6 3.d4 Fg4 4.Fe2 Fxe2+ 5.Vxe2 Vxd5 GM John Emms’in “The Scandinavian” (Chess Press, 1997) kitabı 2…Af6 kadar 2…Vxd5 devamyolunu da içermektedir.
Örnek 2…Af6’lı İskandinav Savunması oyunları için tıklayın…
Hollanda Savunması :
1.d4‘e karşı, Siyah için keskin bir karşı atak sistemi olan Leningrad-Hollanda Savunması (1.d4 f5 2.c4 Af6 3.g3 g6 4.Fg2 Fg7 5.Af3 0-0 6.0-0 d6) iyi bir tercihdir. Beyaz’ın, 1.d4 seçiminden farklı olarak, tercih ettiği diğer açlışlara da uygulanabilir. Mesela, 1.c4 f5 veya 1.Af3 f5 devam yolları da Hollanda açılışına çevrilebilir ya da en azında Hollanda piyon yapısı olan konumlar elde edilebilir. “The Dutch for the Attacking Player” (Batsford, 1996) kitabında IM Steffen Pedersen iyi bir repertuvar çalışması yapmıştır.
Örnek Leningrad-Hollanda açılışı oyunları için tıklayın…
Bu devam yolları, saldırgan oyunculara aktif ve iyi bir oyun için yeterli olanak sağlayacaktır.
İyi eğlenceler!
Kaynak: http://www.chessville.com/instruction/instr_open_rep_attack.htm
Yazan: S.Evan Kreider, 2002
Türkçesi : Ferdi Sert , Redaksiyon: Oğul Köseoğlu
