1904 yılında Meksika’da doğan Torre, 6 yaşındayken satranç oynamayı öğrendi. 11 yaşındayken ailesiyle New Orleans’a göç etti. 1920’lere gelindiğindeyse, dünyanın en güçlü satranç oyuncularından biriydi. En dikkat çektiği turnuva, Lasker’i değirmende öğüttüğü 1925 Moskova Turnuvasıdır. Bu turnuvada Tartakowerle 5.’liği paylaştı. Aynı yıl, Marienbad’da Nimzowitsch ve Rubinstein?in arkasında Marshall ile 3.’lüğü paylaştı.
Dr. Özer Tümer’in hazırladığı bu ilginç yazının tamamı haberin devamında.
Ne yazık ki, profesyonel bir oyuncu olarak kariyeri sadece 2 yıl sürdü. 1926 yılında, daha 22 yaşındayken, bu kısacık sürede, masa başında yaratılmış harika oyunları miras bırakarak, satrancı bıraktı.
Katıldığı turnuvalarda, zamanın en büyük üç oyuncusuyla – Alekhine, Capablanca ve Lasker – oynama fırsatı bulan Torre, bu oyunculara karşı artı skoru olan nadir oyunculardan (+1 =2). Dikkat çeken başarılarıyla, geleceğin dünya şampiyonu olmaya aday gösterildi.
Tam bu sırada, başka bir Amerikalı satranç dahisi Morphy ile benzer bir kaderi yaşadı. 1925 yılında Şikago’daki turnuvada birinci olmak için bir puana ihtiyacı vardı. Edward Lasker’e kaybetti. Ruhsal sağlığı bozuldu, New York’tayken, bir otobüste elbiselerini çıkarmaya başlayınca, hastaneye kaldırıldı. Bu krizi, sevgilisinin terketmesi üzerine geçirdiği dedikoduları yapılmışsa da, doğruluğu kuşkuludur.
Tedavi eden hekim, ünlü bir satranç oyuncusu olduktan sonra, pek istemeden girmek zorunda kaldığı, Meksikalı politikacı, monopolist milyarder, generallerin sosyal çevresinin üzerinde yaratttığı stres nedeniyle, psikolojik bir tepkiyle ünlü bir satranç oyuncusu kimliğini reddetmek istemesinin rahatsızlığının ana nedeni olduğunu iddia etti. Kısa süreli bir tedaviden sonra taburcu edildiyse de, geçirdiği bu sinirsel bunalımdan sonra, bir daha hiç profesyonelce satranç oynamadı.
Yıllar sonra yapılan ropörtajlarda, çok güçlü bir hafızası olduğu ve oynadığı bütün oyunları, en ufak ayrıntısına kadar hatırladığı hayretler içinde tespit edildi.
Bu ropörtajlardan birinde, “Satranç yarışmalarını bıraktım ama, bu güzel oyuna olan sevgim hep sürdü”
Doğduğu yer olan Merida (Meksika)’ya döndü ve 1978 yılında ölünceye kadar orada yaşadı.
Tarihe sadece bu turnuva başarılarıyla değil, ayrıca Torre Hücumu olarak adlandırılan açılışla da geçti (1.d4 Af6 2.Af3 e6 3.Fg5).
Ayrıca, 1925’de Baden-Baden’de Saemisch ile yaptığı maçta ilk kez oynadığı Meksika Savunması’nı da Torre geliştirmiştir (1.d4 Af6 2.c4 Ac6). Her ne kadar daha sonra bu savunmadan vazgeçtiyse de, günümüze kadar refüte edilememiştir.
FIDE, 1920’lerdeki benzersiz başarılarından dolayı, 1977 yılında kendisine Büyükusta ünvanı verdi. Torre, böylece Meksika?nın ilk Büyükustası ünvanını da almış oldu.
Şimdi, Lasker’i öğüttüğü oyuna bakalım:
1.d4 Af6 2.Af3 e6 3.Fg5 c5 4.e3 cxd4 5.exd4 Fe7 6.Abd2 d6 7.c3 Abd7 8.Fd3 b6 9.Ac4 Fb7 10. Ve2 Vc7 11.O-O O-O 12.Kfe1 Kfe8 13.Kad1 Af8 14.Fc1 Ad5 15.Ag5 b5 16.Aa3 b4 17.cxb4 Axb4 18.Vh5 Fxg5 19.Fxg5 Axd3 20.Kxd3 Va5 21.b4! Vf5 22.Kg3 h6 23.Ac4 Vd5 24.Ae3 Vb5 ve şimdi değirmenin vezir fedası …
25.Ff6! Vxh5 26.Kxg7+ Şh8 27.Kxf7 Şg8 28.Kg7+ Şh8 29.Kxb7 Şg8 30.Kg7+ Şh8 31.Kg5+ Şh7 32.Kxh5 Şg6 33.Kh3 Şxf6 34.Kxh6+ Şg5 35.Kh3 Keb8 36.Kg3+ Şf6 37.Kf3+ Şg6 38.a3 a5 39.bxa5 Kxa5 40.Ac4 Kd5 41.Kf4 Ad7 42.Kxe6+ Şg5 43.g3 Siyah terkeder.
Aslında, bütün dünyanın aksine Torre, bu oyununu beğenmezdi. “Gerçeği söylemek gerekirse, iyi bir oyun olduğunu düşünmüyorum. İkimiz de karşılıklı çok hata yaptık.” dediği bilinir.
Torre’nin anlamı “kale”dir. Tartakover, bir keresinde, Torre’nin bu kadar başarılı olmasının nedeninin, üç kaleyle oynaması olduğunu söylemişti!..
Kendisinin ise “en iyi oyunum” dediği oyun, 1925’de Marienbad’da Yates’e karşı oynadığı oyundur:
1.d4 Af6 2.Af3 g6 3.Ac3 Fg7 4.e4 d6 5.Fc4 O-O 6.O-O Ac6 7.Fe3 Axe4 8.Axe4 d5 9.Fd3 dxe4 10.Fxe4 Vd6 11.c3 f5? 12.Fxc6! bxc6 13.Ke1 f4 14.Vb3+ Şh8 15.Fd2 Kf5? 16.Ke4 g5 17.Kae1 Ff6 18.c4 a5 19.Fc3 Fd7 20.Ae5! Fe8 21.Ag4 Fg6 22.Fe6 Vd8 23.Kxc6 Kb8 24.Va3! Fxd4 25.Kxe7 Kb4 26.Kcxc7 Şg8 27.Fxd4 Vxd4 28.Kc8+ 1-0.
Hazırlayan Dr. Özer Tümer
