Çözümü oldukça eğlenceli olan helpmat, verilen bir pozisyonda (ki genelde siyah üstün verilir) her iki tarafın (beyaz ve siyah) birbiriyle koordineli bir şekilde çalışarak siyahı en kısa yoldan mat etmesidir. İlk hamleyi siyah yapar ki en belirleyici hamle budur. Genellikle siyah, kendi şahını sıkıştırmaya ve beyazın hareketlerini kolaylaştırmaya çalışır. Bazen tahtada bulunan taşlarla ne şekilde mat yapılabileceğini belirleyip, ona göre çözüm yolları denemek de işe yarayabilir. Helpmat çözümlemelerine standart bilgisayar programları yardımcı olamamaktadır.Yanda basit bir örnek görülüyor.
3 hamlede helpmat
…Şc3
1.Kh1 Şb2
2.Fg1 Şa1
3.Fd4#
Fd4# çifte şahıyla birlikte mat gerçekleşti. Bu pozisyonda ilk hamleyi bulmak zor değildi çünkü matın ancak şah köşedeyken gerçekleşebileceği açıktı. Siyah vezirin mata nasıl yardımcı olduğuna dikkat edin.
Petrovic – 1953
Siyah oynar, 3 hamlede helpmate
Çözüm: Beyaz taşlarla izleyeceğimiz taktik, piyonları sürerek siyah şahı sıkıştırmak. …g4 ve daha sonrasında f5… bunların gerektiğini biliyoruz. Bu arada da siyahın kendi şahının kaçış noktalarını kapatması gerekiyor (f7 ve h7). İlk önce şu şekilde düşünelim.h7 karesine nasıl ulaşabiliriz?
1…Axg5, Ah7, Af7 veya Vf7. Fakat bu yöntem Axg5 ten sonra h6’ daki fil boşta kalacağı için işe yaramaz.
2…Ae8, Af6, Ah7 daha iyi gibi fakat bu da işe yaramaz. Şöyle ki …Ae8 1.g4 Af6 2.? beyazın yapacak hamlesi yok. Ne f5 (Şh7) ne de Ff8 (f5 sürüldüğünde g5 savunmasız kalacaktır) oynamak işe yarayacaktır. 1…Ae4’ lü devam yolu da aynı sebepten dolayı başarısızdır.
3….Ah8, Vh7, Adf7. Beyazın hamleleriyle karşılaştıralım.…Ah8 1.g4 Vh7 2.? Sonuç yine olumsuz çünkü beyaz, 2.Şb8 Adf7’ den sonra h2 karesindeki fil açmazı yüzünden öldürücü f5# hamlesini yapamıyor.
4….Ae5, Vh7, Adf7. İnceleyecek olursak …Ae5 1.g4 Vh7 2.Şb8 Adf7 3.f5#
Aşağıda görebileceğiniz gibi bu varyantta, e5’ deki at, beyaz şahın h2’ deki filin açmazından kurtulmasını yardımcı oldu.
Belirli bir plan belirleyip, o doğrultuda hareket ederek ilk doğru hamlenin hangisi olduğunu bulmaya çalıştık. Sonrası da çorap söküğü gibi geldi.
Bunları da siz çözün!
J. Nunn – 1995
3 hamlede helpmat
H. Forsberg – 1936
2 hamlede helpmate
H. Forsberg – 1936
2 hamlede helpmat
Cevaplar forum sayfasında tartışılmakta.
Yazıyı hazırlayan Gökalp Tezcan
1987, Ankara doğumlu olan Tezcan, Gazi Üniversitesi – Endüstri Mühendisliği bölümünde okuyor. Satrancı yaklaşık 2 sene kadar önce internet aracılığıyla kendi kendine öğrenmiş.
Satrançla ilgisini şöyle ifade ediyor: “İlk 6 aylık süreçten sonra, satrançta büyük hedefleri olan çok sevdiğim arkadaşlarla tanışmaya başladım ve onlar beni satranca bağladı. Şu anda satranç, hayatımın vazgeçilmezlerinden birisi konumunda. Yalnız her zaman söylediğim gibi satrancı sadece zevk için oynuyorum. Çünkü çok çabuk sıkılan biriyim. Şu anda Ankara Maliye Gençlik SK. oyuncusuyum fakat kulübümüzün geleceği belirsiz… “
Siteye olan bu güzel katkısından dolayı Gökalp Tezcan’a teşekkür ederiz.
