Satranca başlama yaşı konusunda iki yaygın görüş vardır.
Birinci görüş 6-7 yaşından itibaren satranç eğitiminin başlamasıdır. Daha önce kreş ve anaokulu eğitimi alan çocuk karışık sayılabilecek satrançla ilgili kural bilgisi almaya hazır hale gelmiş olacaktır. Özellikle on ve üzeri öğrencinin bulunduğu sınıf ortamlarında 6-7 yaş eğitim için uygundur.
İkinci yaklaşım ise eğitim yaşını olabildiğince aşağıya çekmektir. Kreşe giden çocukların çoğunun eğitimi 4 yaşından itibaren başlayabilir. Yalnız bu yaş grubunda özel çalışma veya en fazla 2-3 kişilik grup çalışması gereklidir. Ders süresi 15-20 dakikayla sınırlı olacaktır ve ders boyunca çocukların aktif katılımı şarttır. Örneğin kalenin hareketi öğretilirken öğrencinin elini de tutarak beraber kale adım adım hareket ettirilmelidir.
Anaokulu bahçe satrancı taşları varsa çocuklar için ders çok eğlenceli hale gelecektir. Ders boyunca çocukların katılımı artırılırsa ilgi düzeyleri 30 dakikaya bile yaklaşabilir.
Dört yaş grubu mat kuralı olmadan taşların hareketlerini ve roku öğrenebilir. Beş yaş grubuna ise mat öğretilebilir ve elbette daha hızlı ilerleme sağlanacaktır.
Satranç oynamayı erken öğrenmek avantaj mıdır?
4-5 yaşında oynamayı öğrenmek ile 6-7 yaşında öğrenmek arasında ciddi bir fark olduğu söylenemez.
Farklı yaşlarda satranç oynamayı iki açıdan değerlendirebiliriz:
1) Daha erken başlayanlar satrançta daha başarılı mı oluyorlar?
2) Erken başlayanlar genel olarak daha eğitimli ve donanımlı mı oluyorlar?
Sitemizin uzmanlık alanı açısından bakıldığında 4-5 yaşında satranca başlayanların 6-7 yaşında başlayanlardan daha başarılı olduklarına dair bir gözleme sahip değiliz. Sonuçta önemli olan çocuğun satranca ilgisinin devam etmesidir. Satranç sevgisi yarışma ortamı ile birleşince sportif başarı gelecektir. Şunu da unutmamak gerekir ki satranç eğitimi vermenin temel amacı sportif başarı değildir. Üstelik sportif açıdan erken başlamanın çok daha yararlı olmadığı düşüncesindeyiz (4-7 yaş arası dikkate alınarak)
Genel olarak satrancın diğer eğitim alanlarına faydasına bakıldığında erken başlamanın avantaj olup olmadığına dair bir çalışma bilmiyoruz. Bununla beraber pek çok eğitim artık daha küçük yaşlarda verilmekte. Küçük yaşta çocuklar ne kadar çok bilgiyle uyarılırsa yeni bilgileri kavrama ve sentezleme becerisi şüphesiz artmaktadır. Özelde satranç konusunda ise 4-5 yaş grubu eğitiminde öğretmenin çok daha dikkatli olması gerekmekte. Öğretmenin yetersiz olması durumunda çocuk satrançttan soğuyabilecektir.
İleri yaşlarda satranç eğitimi
10 yaşın üzerinde veya yetişkin birisinin satrançta ilerlemesi de elbet mümkündür. Önemli olan ilerleme yönünde doğru eğitim kaynaklarını takip etmek ve bol bol çalışmaktır. Bununla beraber Türkiye çapında başarılar elde etmek satranca ve turnuva ortamına erken başlayanlara göre çok daha zordur. Yetişkinler iş yaşamını ve daha pek çok şeyi düşünmek zorundadırlar, vakitleri ve enerjileri daha azdır. 10 yaşın üzerindeki çocuklar da erkenden öğrenenlerin gerisinden geleceklerdir. Akranlarına yetişmeleri imkansız değildir ama başta geride olmanın olumsuz etkisine de kapılmamalıdırlar.
Satrançta doğru eğitimin önemi
Satranç eğitmenlerinin en zorlandıkları konulardan birisi öğrencilerin yanlış öğrendiklerini düzeltmektir. Başlangıç aşamasında edinilen kötü alışkanlıklardan vazgeçirmek kolay değildri. Bu sebeple Satranç Okulu olarak temel eğitimi en düzgün şekilde veren kaynaklara sahibiz.
Satranç bilmeyenler veya az bilenler için önerdiğimiz set: Satranç Öğreniyorum 7’li setidir.
Bu set yaklaşık 14 saatlik video içermektedir ve özellikle öğretmenlerin tercih ettiği settir.
Son olarak çıkarttığımız Satrançta Hesaplama Teknikleri ise 1200 – 2000 UKD’ye yönelik bir abonelik. 4 saat ders boyunca satranca bakış açınız tamamen değişecek. Eğer yeterli çalışma ile desteklerseniz gücünüzün en az 100 rating artacağınızı düşünmekteyiz.
Hazırlayan FM Selim Gürcan
