Satrançta avans zayıf oyuncunun daha güçlü oyuncu karşısında puan alma şansını artırmak için satranç tahtasında ve kurallarda yapılan değişikliklerdir. Avans taş avansı olabilir, fazladan hamle veya ekstra zaman. Güçlü tarafın belli bir taşla veya piyonla mat etmesi gibi özel kurallar da mümkün. Ayrıca iki avans birleştirilebilir; piyon ve 2 hamle avans vermek gibi. Özellikle 18 ve 19. yüzyılda yaygın olan avans verme parasına oynanan oyunlarda sıklıkla görülürdü.

Harry Golombek’e göre satrançta avans 18’inci yüzyıl ve 19’uncu yüzyılın başlarında çok yaygındı. Philidor (1726-1795) oyunlarının çoğunda avans verirdi. Paul Morphy’nin oyunlarının %15’i de yine avanslıydı.

Avans Vermenin Amacı

En temel amaç oyunu daha heyecanlı hale getirmektir. Şans faktörünün yüksek olduğu oyunlarda oyuncular arasındaki seviye farkı sorun olmaz. Satrançta ise oyuncular arasında gömlek farkı var ise kuvvetli oyuncu zayıf olana neredeyse hiç puan vermez. Oyundan ne kuvvetli oyuncu ne de zayıf oyuncu zevk alır. Bu noktada avans vermek oyunu daha heyecanlı hale getirecektir.

Eski dönemlerde avansın yaygın olmasının sebebi satranç oynayan çok oyuncunun olmamasıydı. Bu sebeple seviye farkını azaltmanın yolu avans vermekti. Günümüzde ise online satranç sitelerinde onbinlerce oyuncu oynamakta ve oyuncular seviyelerine göre rakip arayabilmekte.

Erken bir örnekte Philidor hem körleme oynuyor hem de rakibine piyon ve hamle avansı veriyor.

 

 

Morphy piyon ve hamle avansı veriyor. Normalde avans verenin beyaz olması beklenir. Hamle avansından kasdedilen siyahla oynamak.

 

 

Morphy’nin piyon ve 2 hamle avanslı oyunu

 

 

Yine Morphy’den at avanslı oyun

 

 

Kale avansında olmayan kalenin önündeki piyon bir sürülür. Piyonun boşta kalması için ve …Fb4 açmaz hamleleri de engellenmiş olur.

 

 

Ve büyük bir avans: Vezir!